Trong chương trình môn sinh vật học lớp 8 có nội dung liên quan tới cấu tạo của thân thể người, trong đó mô thần kinh là một trong những phần tri thức quan trọng khi tìm hiểu về cấu tạo sinh vật học của con người, do vậy cũng là phần tri thức được lựa lựa chọn làm thắc mắc trong những bài thi, phổ biến và quan trọng là thắc mắc hãy nêu thành phần cấu tạo của mô thần kinh. Trong bài viết sau đây, chúng tôi phân phối tới những bạn thông tin liên quan tới thắc mắc hãy nêu thành phần cấu tạo của mô thần kinh, mời những bạn tham khảo.
Mô thần kinh là gì?
Trước khi tìm hiểu về thành phần cấu tạo của mô thần kinh, ta cần phải biết mô thần kinh là gì?
Bạn đang xem bài: Hãy nêu thành phần cấu tạo của mô thần kinh
mô thần kinh là gì?
Mô thần kinh là một khái niệm sinh vật học (thuật ngữ) chỉ một thành phần cấu tạo trong hệ thần kinh của con người.
Vị trí của mô thần kinh nằm ở não, tuỷ sống, tận cùng của cơ quan.
Về nguồn gốc, mô thần kinh được hình thành từ ngoại suy bì phôi.
Thần kinh là gì? hệ thần kinh là gì?
Thần kinh là phòng ban trong thân thể gồm có não, tủy và những dây tỏa khắp thân thể, chuyên việc liên hệ giữa thân thể và môi trường sinh sống, và giữa những cơ quan phòng ban trong thân thể với nhau.
Hệ thần kinh là một hệ cơ quan phân hóa cao nhất trong thân thể người, ở dưới dạng ống và mạng lưới đi khắp thân thể, được cấu tạo bởi một loại mô chuyên biệt là mô thần kinh, gồm những tế bào thần kinh — nơ-ron và những tế bào thần kinh đệm (thần kinh giao).
hệ thần kinh là gì?
Hệ thần kinh con người là một cấu trúc xuất sắc, là tập hợp của những tế bào để thực hiện những chức năng khác nhau trong quá trình sống của con người. Nguồn gốc phôi thai của hệ thần kinh là ngoại suy bì phôi.
Cấu tạo của hệ thần kinh bao gồm:
- những tế bào thần kinh chuyên biệt (gọi là những nơron thần kinh) có nhiệm vụ dẫn truyền và thực hiện những chức vụ thần kinh;
- những tế bào thần kinh đệm có chức năng nâng đỡ.
Theo cấu tạo đơn thuần thì tế bào thần kinh có 2 loại, tuy nhiên trong mỗi loại lớn lại được chia làm nhiều loại tế bào nhỏ. Giữa 2 loại tế bào thần kinh ở người trên có mối liên hệ khác nhau tùy thuộc vào hệ thần kinh trung ương hay ngoại biên. Theo phân loại thì tế bào thần kinh đệm được chia thành nhiều loại tế bào khác nhau như:
- Hệ thần kinh ngoại vi có 2 loại tế bào thần kinh đệm là tế bào vỏ bao và tế bào Schwann;
- Hệ thần kinh trung ương có 4 loại tế bào thần kinh đệm là tế bào biểu mô nội tủy, tế bào sao, tế bào ít nhánh và vi bào đệm.
Mô là gì?
Mô là một tập hợp gồm những tế bào chuyên hóa, có cấu tạo giống nhau, đảm nhận chức năng nhất định gọi là mô. Ở một số loại mô còn có những yếu tố không có cấu trúc tế bào như huyết tương trong máu; calci, phosphor và chất cốt giao trong xương.
mô là gì?
Trong thân thể người và động vật gồm bốn loại mô chính:
1) Mô biểu suy bì: gồm những tế bào xếp sít nhau, xen kẽ là tế bào tuyến, chất gian bào rất ít hoặc không đáng kể, phủ ngoài thân thể, lót trong những cơ quan rỗng như ống tiêu hóa, dạ con, bóng đái,… có chức năng bảo vệ, hấp thụ và bài xuất.
– Gồm hai loại:
- Biểu suy bì bao phủ:
- Vị trí: phủ ngoài da lót trong những cơ quan rỗng: ruột, bóng đái, thực quản, khí quản, khoang mồm
- Cấu tạo: thường có 1 hay nhiều lớp tế bào có hình dáng giống nhau hay khác nhau
- Biểu suy bì tuyến:
- Vị trí: nằm trong cá tuyến của thân thể
- Chức năng: tiết những chất cần thiết cho thân thể (tuyến nước miếng, tuyến nội tiết,…) hay bài xuất ra khỏi thân thể những chất không cần thiết (tuyến mồ hôi)
2) Mô liên kết: có ở tất cả những loại mô để liên kết những mô lại với nhau
Có hai loại mô liên kết:
- Mô liên kết dinh dưỡng (máu và [bạch huyết]
- Mô liên kết cơ học (mô [sụn] và xương)
Ngoài ra còn có mô liên kết dạng sợi vừa có chức năng [dinh dưỡng] vừa có chức năng cơ học.
- Chức năng: tạo ra bộ khung của thân thể, neo giữ những cơ quan hoặc chức năng đệm.
- Gồm bốn loại mô chính: mô sợi, mô sụn, mô xương, mô mỡ.
- Vị trí:
- – mô sợi:nằm ở dây chằng
- – mô sụn:nằm ở sụn đầu xương
- – mô xương: nằm ở xương
- – mô mỡ: nằm ở mỡ
- Cấu tạo: chủ yếu là phi bào, những tế bào nằm tản mạn
Máu thuộc vào mô liên kết
3/ Mô cơ: gồm những tế bào có hình dạng kéo dài.
- Có ba loại mô cơ:
- Mô cơ trơn: có hình thoi, nhọn, có 1 nhân, tạo nên thành nội quan như dạ dày, ruột, mạch máu, bóng đái,…
- Mô cơ vân (cơ xương): tế bào có rất nhiều nhân, có vân ngang, bám vào xương.
- Mô cơ tim: tạo nên thành tim, tế bào cơ tim cũng có vân giống tế bào cơ vân, tế bào phân nhánh, có 1 nhân.
- Chức năng: co, dãn, tạo nên sự vận động của những cơ quan và thân thể
4/ Mô thần kinh: gồm những tế bào thần kinh gọi là nơron và những tế bào thần kinh đệm có chức năng tiếp nhận kích thích, xử lý thông tin và điều khiển sự hoạt động những cơ quan và trả lời kích thích của môi trường.
- Vị trí: ở não, tủy sống, dây thần kinh, hạch thần kinh.
- Mô xốp: là mô cấu tạo nên phòng ban sinh dục nam giới,nở to khi có máu
Cấu tạo của mô thần kinh
Mô thần kinh gồm những tế bào thần kinh gọi là neuron (nơron) và những tế bào thần kinh đệm (còn gọi là thần kinh giao) (neuroglia).
Neuron gồm có thân chứa nhân, từ thân phát đi nhiều tua ngắn phân nhánh gọi là sợi nhánh và một tua dài gọi là sợi trục. Diện tiếp xúc giữa đầu mút của sợi trục ở nơron này với nơron kế tiếp hoặc cơ quan phản ứng gọi là synapse.
Mỗi nơron đều gồm phần thân và những tua.
+ Phần thân gồm túi tể bào và nhân.
+ những tua gồm: tua dài (gọi là sợi trục) và nhiều tua ngắn (gọi là sợi nhánh).
Thân nơron chứa nhân và phần lớn bào tương. Hình dạng và kích thước của thân nơron cũng như số lượng và cách sắp xếp những nhánh nơron rất thay đổi. Thân có hình đa giác với mỗi góc là nơi xuất phát ra một nhánh nơron. Nhân lớn, sáng, chứa ít chất dị nhiễm sắc, có rất nhiều hạch nhân to.Trong bào tương có rất nhiều cấu trúc ưa base, gọi là những thể Nissl.
Nơron thần kinh gồm những loại sau:
+ Nơron hướng tâm (nơron cảm giác) có thân nằm ngoài trung ương thần kinh, đảm nhiệm chức năng truyền xung thần kinh về trung ương thần kinh.
+ Nơron trung gian (nưron liên lạc) nằm trong trung ương thần kinh, dảm bảo liên hệ giữa những nơron.
+ Nơron li tâm (nơron vận dộng) có thân nằm trong trung ương thần kinh (hoặc ờ hạch thần kinh sinh dưỡng), sợi trục hướng ra cơ quan phản ứng (cơ, tuyến), truyền xung thần kinh tới những cơ quan phản ứng.
Chức năng của mô thần kinh
Mô thần kinh đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với hoạt động của thân thể con người. Theo nghiên cứu, mô thần kinh có những vai trò chủ yếu như sau:
- Mô thần kinh đóng vai trò điều hòa hoạt động những mô và những cơ quan trong thân thể, làm cho thân thể trở thành một thể hoàn chỉnh, thống nhất.
- Mô thần kinh tiếp nhận kích thích, xử lý thông tin và điều hòa hoạt động những cơ quan đảm bảo sự phối hợp hoạt động giữa những cơ quan và sự thích ứng với môi trường.
cấu tạo mô thần kinh
Mô thần kinh hoạt động với những chức năng nêu trên là dựa vào hoạt động chủ yếu của những neuron bên trong.
Nơron có 2 chức năng là cám ứng và dần truyền .xung thần kinh
+ Cảm ứng: Nơron có khả nàng phát sinh xung thần kinh khi có kích thích
Kích thích → Nơron → Xung thần kinh
+ Dẫn truyền xung thần kinh theo một chiểu nhất định:
Từ sợi nhánh → Thán nơron → Sợi trục.
Bài tập về mô thần kinh
Bài 1: Mô thần kinh có chức năng
Đáp án: C
Bản quyền bài viết thuộc trường Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!
Nguồn chia sẻ: Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung (cmm.edu.vn)
