Đề đọc hiểu Cây chuối (Ba Tiêu) Nguyễn Trãi có đáp án | cmm.edu.vn

Đề đọc hiểu Cây chuối Nguyễn Trãi có đáp án được Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung soạn và tổng hợp từ những đề thi, đề rà soát Ngữ Văn lớp 10 sẽ là tài liệu hữu ích giúp những em củng cố tri thức trong quá trình ôn luyện để chuẩn bị cho kì thì sắp tới. Mời những em tham khảo bộ đề Cây chuối (Ba tiêu) đọc hiểu ngay sau đây.

Đọc hiểu Cây chuối Nguyễn Trãi – Đề số 1

Đọc văn bản và trả lời những thắc mắc:

Bạn đang xem bài: Đề đọc hiểu Cây chuối (Ba Tiêu) Nguyễn Trãi có đáp án

Tự bén khá xuân, tốt lại thêm Đầy buồng lạ, mầu thâu đêm. Tình thư một bức phong còn kín Gió nơi đâu gượng gập mở xem.

(Cây chuối – Nguyễn Trãi)

Câu 1. Xác định những phương thức biểu thị được sử dụng trong bài thơ.

Lời giải:

những phương thức biểu thị được sử dụng trong bài thơ: mô tả, biểu cảm

Câu 2. Tìm những từ ngữ mô tả trực tiếp cây chuối trong bài thơ.

Lời giải:

những từ ngữ mô tả trực tiếp cây chuối trong bài thơ: tự bén khá xuân, tốt lại thêm, đầy buồng lạ, mầu thâu đêm

Câu 3. Từ “buồng lạ” được hiểu như thể nào trong bài thơ?

Lời giải:

Từ “buồng lạ” được hiểu: những buồng chuối non mới mọc thêm ra.

Câu 4. Câu thơ “Tình thư một bức phong còn kín” có ý nghĩa gì?

Lời giải:

Câu thơ này có ý tức là tình cảm lứa đôi vẫn còn e lệ, chưa thể thổ lộ, giãi bày với người kia.

Câu 5. Bài thơ giúp anh (chị) hiểu gì về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình?

Lời giải:

Bài thơ gợi ra vẻ đẹp của nhân vật trữ tình là người dịu dàng, muốn thổ lộ tình cảm với người mình yêu.

Câu 6. Nhận xét ngắn gọn về yếu tố nghệ thuật đặc sắc được thể hiện trong bài

Lời giải:

giải pháp nhân hóa “gió nơi đâu gượng gập mở xem”

Tác dụng: diễn đạt sinh động, thú vị về tình cảm của nhân vật trữ tình với người mình yêu. nhường nhịn như muốn tình cảm của mình được người kia biết tới.

Câu 7. Viết đoạn văn giới thiệu bài thơ “Cây chuối” của Nguyễn Trãi

Lời giải:

Tự bén khá xuân tốt lại thêm, Đầy buồng lạ, màu thâu đêm. Tình thư một bức phong còn kín, Gió nơi đâu, gượng gập mở xem

(Ba tiêu – Cây chuối của Nguyễn Trãi)

Bài thơ Ba tiêu – Cây chuối của danh nhân Nguyễn Trãi là một bài thơ viết bằng chữ Nôm tuy ngắn gọn, giản dị nhưng không kém phần độc đáo. Bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt, nằm trong tập thơ Quốc âm thi tập nổi tiếng của Nguyễn Trãi. Chỉ vỏn vẹn bốn câu thơ ngắn gọn với câu chữ, giọng điệu sắp gũi và thân thuộc, Nguyễn Trãi đã khiến cho người đọc phải có một cái nhìn khác về hình ảnh cây chuối – một loài cây mà người nào cũng biết, cũng thân thuộc. Mùa xuân với khí hậu rét mướt, dễ chịu, mùa hoa nở và cây chuối cũng như bao cây khác, khi vào mùa xuân, nó vốn đã tươi tốt, nay lại càng tốt thêm. Những buồng chuối xanh mơn mởn, đẹp một cách lạ thường cả ngày lẫn đêm. Còn những đọt chuối non kia, giống như bức thư tình còn e lệ không muốn mở. Gió ở nơi đâu, cứ vấn vít lại sắp đòi mở lá thư. có nhẽ, bài thơ này không đơn thuần chỉ là mô tả hình ảnh cây chuối, mà nó như là một bức thư tràn đầy tình cảm được Nguyễn Trãi gửi gắm tới người đọc.

tìm hiểu bài thơ Cây chuối để cảm nhận về vẻ đẹp thiên nhiên, niềm giao cảm giữa con người với thiên nhiên

Thiên nhiên là một chủ đề thân thuộc trong thơ Nguyễn Trãi trong đó có bài thơ Cây chuối. nổi trội trong bài thơ đó là vẻ đẹp thiên nhiên và niềm giao cảm giữa con người với thiên nhiên:

Tự bén khá xuân, tốt lại thêm Đầy buồng lạ, mầu thâu đêm. Tình thư một bức phong còn kín Gió nơi đâu gượng gập mở xem.

Trước hết điều lý thú đáng ghi nhận ở đây là Nguyễn Trãi không những chỉ viết bằng chữ Nôm mà quan trọng hơn là ông viết về loại cây dân dã, sắp với cuộc sống bùn đất quê mùa. Như nhiều người đều biết, thơ cổ không thiếu những bài tả về hoa lá, cây cối, nhưng thường chỉ tập trung mô tả một số cây “cao sang” thân thuộc như tùng, cúc, trúc, mai. nhường nhịn như phải tới Nguyễn Trãi, những loại cây cối “tầm thường” kia mới được hiện diện trong thơ ca. tương tự có nghĩa, tuy cùng viết về thiên nhiên (như không ít thi sĩ thời phong kiến khác), nhưng hướng khai thác của Nguyễn Trãi đã có sự cải cách so với những cây bút cùng thời. Bài thơ Cây chuối, giúp ta hiểu thêm về con người Nguyễn Trãi.

Nguyễn Trãi cho người đọc cảm nhận về một cây chuối biểu tượng trong phần mở đầu của bài thơ. Do có được sức xuân, tình xuân tiềm tàng từ bên trong nên khi gặp được “khá xuân”, cây chuối càng thêm tươi tốt. Xuân Diệu trong khi bình bài thơ này đã lưu ý người đọc lý giải vì sao Nguyễn Trãi không viết “lại tốt thêm” mà viết “tốt lại thêm”, ông nghĩ rằng: “Lại tốt thêm” thì có bề dung tục, không đủ trân trọng đối với chủ từ của câu, chẳng qua theo đà, theo thời mà thêm tốt, bớt tốt, còn “tốt lại thêm” tức là vốn cái tốt đã là bản tính rồi. Ngay từ lúc bén khá thì tốt thêm. Quả là những lời bình tinh tế, sâu sắc.

tới câu thứ hai, tác giả mô tả đặc điểm của cây chuối. Đây là loại cây có buồng “Đầy buồng lạ” và kỳ diệu hơn là hương thơm của buồng chuối ngát, quyến rũ suốt đêm. thi sĩ Quang Huy nghĩ rằng: “Nghĩ cho cùng, quả chuối kể cũng lạ. Nó không giống bất cứ một thứ quả cây nào dù mơ hay mận, dù là cau hay bưởi… tới như cách xếp đặt quả chuối thành nải thành buồng tương tự cũng kỳ lạ nốt. Mặc dù quả chuối rất sắp gũi và thân quen với mỗi chúng ta, nhưng Nguyễn Trãi vào lúc ấy đã sửng sốt: “Đầy buồng lạ”, chính là tương tự”. Tìm ra cái lạ trong sự vật đã quá quen nhàm: đó là tư chất của nghệ sĩ.

Nhưng sức nặng của bài thơ là ở vào hai câu cuối cùng:

Tình thư một bức phong còn kín Gió nơi đâu gượng gập mở xem.

có nhẽ khi viết những câu này, Nguyễn Trãi đã được gợi ý từ một vế cầu đối “Thư lai tiêu diệp văn do lục” (Thư viết trên lá chuối gửi tới lời văn còn xanh). ng cái nhìn tinh tế rất nghệ sĩ, Nguyễn Trãi thấy tàu lá chuối kia như là một bức thư tình còn đang phong kín, chứa chất trong đó bao ngọt ngào ân ái và e lệ của một tình yêu buổi đầu trao gửi còn rất đỗi ngập ngừng. “Phong còn kín” vừa nói được sự trong trắng vừa nói được ý e lệ, giữ gìn.

Câu kết bài thơ kết lại bằng 6 chữ: “Gió nơi đâu gượng gập mở xem”, sử dụng thủ pháp nhân hóa thể hiện liên tưởng nghệ thuật rất nghệ sĩ. Đọc câu này, ta có thể hình dung: Gió xuân từ nơi xa thổi tới, như một bàn tay run run và hồi hộp vì xúc động, gió gượng gập nhẹ, mơn man và khẽ khàng trân trọng mở dần dần bức tình thư kia… Cảm nhận bài thơ như một chỉnh thể, chúng ta có thể nghĩ tới cây chuối và gió xuân cũng như cô gái và chàng trai. Chàng trai say mê, trẻ trung nhưng cũng rất ý nhị, tinh tế. Cô gái thì trinh trắng và e lệ…

Cảm nhận bài thơ như một chỉnh thể, chúng ta có thể nghĩ tới cây chuối và gió xuân cũng như cô gái và chàng trai. Chàng trai say mê, trẻ trung nhưng cũng rất ý nhị, tinh tế. Cô gái thì trinh trắng và e lệ… Hai câu thơ nói trên ít nhiều cũng có yếu tố tả thực: đọt chuối non đang vươn dần lên, đang mở dần ra trong gió xuân. Nhưng điều quan trọng hơn là Nguyễn Trãi đã gửi vào đó cảm hứng tươi mát của một khách đa tình mà tao nhã.

Bình luận về bài thơ Cây chuối của Nguyễn Trãi

Trong cả tập thơ Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi, nhiều bài ông viết về cây, hoa với sự mô tả hết sức tinh tế. Tất cả những bài thơ ấy được gọi chung lại là Môn hoa mộc gồm những loài hoa tao nhã như: đào, mẫu đơn, nhài, sen…với những loại cây như tùng, trúc, cúc, mai, đa… ngoài những loại cây cao sang, quý phái ấy, còn có một loại cây rất dân dã, bình dị đi vào thơ ông mang một nét thanh tao và mộc mạc đó là cây chuối. Cây chuối được quan sát rất trung thực trong bài thơ Cây chuối:

Tự bén khá xuân, tốt lại thêm Đầy buồng lạ, mầu thâu đêm. Tình thư một bức phong còn kín Gió nơi đâu gượng gập mở xem.

Là một vị anh hùng, một thi sĩ lỗi lạc, thơ Nguyễn Trãi chứa đựng một triết lý nhân sinh với những trằn trọc về thế cục. Và trong ông một tình yêu thiên nhiên không kém phần in ỏi. Theo tư tưởng của người Phương Đông thì những cây tùng, trúc, bách… được sử dụng để chỉ người quân tử. Ở đây với Nguyễn Trãi cây chuối cũng được xem là một quân tử. Cây chuối cũng như một nhành sen dù sống trong bùn nhơ, trong đầm lầy thì nó vẫn vươn lên tươi tốt dâng cho đời những đoá hoa thơm ngát.

Tự bén khá xuân, tốt lại thêm

Cây chuối thì không hề kém đất, dù đất khô cằn chai sạn cây vẫn xanh tốt. Vốn dĩ cây đã xanh tươi nay gặp ngọn gió xuân trong không khí trong sạch cây lại tốt thêm bội phần như người anh hùng đã tìm được mảnh đất để dụng võ… Khi lá khô héo vẫn giữ cốt cách của người trung nghĩa vẫn bám chật lấy thân không hề rời, như một lớp bọc bảo vệ thân cây, che chắn cây khỏi những va chạm bên ngoài.

Đầy buồng lạ, màu thâu đêm

Từ “buồng” ở đây ó thể hiểu theo hai cách hiểu. “Buồng” là chỉ buồng chuối khi tất cả hoa chuối đã đậu thành trái. Còn có thể hiểu “buồng” là nơi buồng ở của những thiếu nữ, một nơi kín đáo người lạ khó lòng đột nhập vào. “Buồng lạ” so với những loài cây khác cây chuối đã cho ra đời thứ trái lạ, không là chùm, mà là buống rất độc đáo. “Màu” là chỉ mùi, ở đây nói lên mùi toả ngát của quả chuối chín.

Tình thư một bức phong còn kín

Khi thư giãn trong vườn, quan sát cây chuối, nhìn đọt chuối non cuộn tròn, ông liên tưởng nó như một bức phong thư kín đáo, thư càng kín, càng e lệ lại càng khơi gợi tính tò mò cho mọi người, và chính thế đã gợi sự tò mò cơn gió đã tới “gượng gập” mở xem.

Gió nơi đâu gượng gập mở xem.

Cơn gió này thật đúng lúc, sự xuất hiện của nó đã làm nên một tiếng động cho bài thơ, phá tan cái tĩnh lặng của bước tranh thiên nhiên ấy. nếu như không có gió thì bước tranh phong cảnh Nguyễn Trãi vừa tả là một bước tranh chết, hoàn toàn tĩnh, và thậm chí không có gió thì làm sao có hương thơm. Và ngọn gió kia cũng ko phải là ngọn gió vô tình, nó tới với cử chỉ nhẹ nhõm, thái độ lịch sự tế nhị. Ở đây thoáng hiện lên một tình yêu mới “bén”, đang e lệ, mà thanh cao. Trạng từ “nơi đâu” được sử dụng ở đây thật tài tình, vì không thể xác định được vị trí phương hướng của cơn gió ta thấy cơn gió nhẹ nhõm. Không rõ là Bắc hay Đông thì đó là ngọn gió xuân. Từ “gượng gập” là một hành động vừa hồi họp vừa như rụt rè lại vừa có mãnh lực gì đó thúc dục tới mở bức thư tình còn kín phong đó. Khi tưởng tượng đọt chuối là bức thư tình ta thấy đó là sự liên tưởng độc đáo và gây bất thần cho người đọc, với hành động “gượng gập mở xem” thể hiện một khát khao niềm hạnh phúc và một tình yêu mãnh liệt.

Cây chuối là một loại cây dân dã bình dị, nhưng đã được Nguyễn Trãi thổi vào đó một vong hồn để thể hiện một xúc cảm sâu sắc, kín đáo về một tâm hồn cháy bỏng. Điều này cũng là một điều thật thông thường, bởi vì Nguyễn Trãi là một vị tướng nhưng ông cũng là một con người bằng xương bằng thịt, một người thường với những xúc cảm dào dạt, cũng không tránh khỏi sự e lệ, ngại ngùng khi nhắc tới tình cảm riêng, và đặc biệt lại là tình yêu trong thời phong kiến đầy khuôn sáo nên sự thể hiện càng kín đáo. Nguyễn Trãi không những là nhân chứng của những biến động bão táp mà ông còn là người tướng trực tiếp tham gia vào những biến động ấy. Và ngay cả thế cục ông cũng là một thế cục đầy biến cố thăng trầm. Chính vậy mà thơ ông thể hiện những vốn sống, những suy nghĩ sâu sắc với tình yêu thiên nhiên, con người đầy hồn hậu.

Cây chuối đón xuân tới để thêm tươi tốt, thêm ngát hương, ngoài việc mượn hình ảnh cây chuối để thể hiện một tình yêu tuổi xanh mãnh liệt, Nguyễn Trãi còn gửi vào đây một nổi niềm, một tấm lòng sâu lắng trước thời cuộc. Trong lúc rời triều đình về quê ở ẩn, lòng ông không lúc nào yên, cứ nao nao “ngày đêm cuồn cuộn nước triều đông” ông chỉ mong được lệnh vua cho vời về kinh. Cây chuối đang đón đợi xuân hay chính bản thân ông đợi xuân. Với Nguyễn Trãi mùa xuân của ông là chính là tin vui từ nhà vua truyền về kinh được thoả lòng dũng tướng. Một tâm hồn cao cả, suốt thế cục vì dân vì nước, luôn trằn trọc suy tư trước thời cuộc. Trong đời tư ông luôn giữ nếp sống giản dị, trong sạch, một đời thanh cao. Ông như một tấm gương chói ngời về sự ngiệp, tài năng và đức độ.Bài thơ có một trị giá đáng quý, nói tới bài thơ Cây chuối ta sẽ nhớ ngay một ý xuân tình e lệ, một tâm hồn cuộn sóng vì dân, vì mệnh nước. từ đó ta thấy rõ phần tâm hồn phong phú và nghệ thuật tài hoa của Nguyễn Trãi.

***********

Trên đây là bộ đề đọc hiểu Cây chuối Nguyễn Trãi có đáp án chi tiết. Hy vọng sẽ là tài liệu hữu ích giúp những em ôn tập thật tốt để bước vào kì thi học kì sắp tới. Chúc những em luôn đạt điểm cao trong những bài thi nhé.

Đăng bởi: Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung

Chuyên mục: Giáo dục

Bản quyền bài viết thuộc Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: cmm.edu.vn