Soạn bài Chiều tối sgk Ngữ văn 11 tập 2

Nội dung bài Soạn bài Chiều tối sgk Ngữ văn 11 tập 2 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận,… đầy đủ các bài văn lớp 11 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn và ôn thi THPT Quốc gia.

CHIỀU TỐI

(Mộ)

Hồ Chí Minh

TIỂU DẪN

Tháng 8 – 1942, với danh nghĩa là đại biểu của Việt Nam độc lập đồng minh hội và Phân bộ quốc tế phản xâm lược của Việt Nam, Hồ Chí Minh sang Trung Quốc để tranh thủ sự viện trợ của thế giới. Sau nửa tháng đi bộ, vừa đến túc vinh, tỉnh Quảng Tây, Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ. Trong suốt mười ba tháng ở tù, tuy bị đày ải vô cùng cực khổ nhưng Hồ Chí Minh vẫn làm thơ. Người đã sáng tác 134 bài thơ bằng chữ Hán, ghi trong một cuốn sổ tay, đặt tên là Ngục trung nhật kí (Nhật kí trong tù). Tập thơ được dịch ra tiếng Việt và in lần đầu vào năm 1960.

Chiều tối (Mộ) là bài thứ 31 của tập thơ. Cảm hứng của bài thơ được gợi lên trên đường chuyển lao của Hồ Chí Minh từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo vào cuối thu năm 1942.

VĂN BẢN

Phiên âm:

Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ, Cô vân mạn mạn độ thiên không; Sơn thôn thiếu nữa ma bao túc, Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.

Dịch nghĩa:

Chim mỏi về rừng tìm cây ngủ. Chòm mây lẻ trôi lững lờ trên tầng không; Thiếu nữ xóm núi xay ngô, Ngô xay vừa xong, lò than đã đỏ.

Dịch thơ:

Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ, Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không; Cô em xóm núi xay ngô tối, Xay hết, lò than đã rực hồng

NAM TRÂN dịch (HỒ CHÍ MINH, Toàn tập, tập 3, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2002)

Dưới đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Chiều tối sgk Ngữ văn 11 tập 2 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi các bạn xem dưới đây:

HƯỚNG DẪN HỌC BÀI

Bố cục: 2 phần

– Phần 1 (2 câu đầu): Bức tranh thiên nhiên vùng sơn cước.

– Phần 2 (2 câu cuối): Bức tranh sinh hoạt.

Nội dung chính:

Chiều tối cho thấy tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, ý chí vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt của nhà thơ chiến sĩ Hồ Chí Minh.

1. Câu 1 trang 42 Ngữ văn 11 tập 2

So sánh bản dịch thơ với bản dịch nghĩa, tìm những chỗ chưa sát với nguyên tác (chú ý câu 2 và câu 3).

Trả lời:

Những điểm chưa sát trong bản dịch thơ so với nguyên tác:

– Câu 2: từ “chòm” chưa sát nên không gợi được sự lẻ loi, đơn độc của hình tượng mây; cụm từ “trôi nhẹ” chưa toát được hết trạng thái chậm rãi như không chuyển động của mây.

– Câu 3: dịch thừa chữ “tối” làm lộ ý thơ và giảm tinh thần lạc quan của tứ thơ.

2. Câu 2 trang 42 Ngữ văn 11 tập 2

Phân tích bức tranh thiên nhiên và cảm xúc của nhà thơ trong hai câu đầu.

Trả lời:

Phân tích hai câu đầu:

– Bức tranh núi rừng rộng lớn, lạnh lẽo lúc chiều muộn:

+ Thời gian nghệ thuật: hoàng hôn → thời gian đẹp nhưng gợi buồn, gợi nỗi cô đơn, thường gắn với hình ảnh người lữ thứ trong thơ xưa.

+ Không gian nghệ thuật: rừng (“lâm”), trời (“thiên không”) → không gian rộng lớn, rợn ngợp nơi xứ người.

+ Hình ảnh: cánh chim mỏi mệt lúc cuối ngày đang đi tìm chốn ngủ (“quyện điểu”), áng mây đơn độc, lững lờ → bé nhỏ, đơn độc giữa không gian rợn ngợp.

– Bức tranh núi rừng ẩn chứa tâm trạng của nhà thơ:

+ Trạng thái mệt mỏi, rã rời sau một ngày dài chuyển lao của người tù cách mạng.

+ Nỗi cô đơn, lẻ loi của người tù khi phải xa quê hương, gia đình, đồng chí.

+ Khát khao trở về như cánh chim về tổ, khát khao tự do như áng mây tự tại.

3. Câu 3 trang 42 Ngữ văn 11 tập 2

Bức tranh đời sống được cảm nhận trong hai câu sau như thế nào?

Trả lời:

Phân tích hai câu sau:

– Bức tranh đời sống nơi xóm núi:

+ Hình ảnh cô gái xóm núi trong công việc xay ngô: trẻ trung, tươi tắn (“cô em”); vẻ đẹp khỏe khoắn, say sưa, lao động quên cả thời gian (“ma bao túc” – “bao túc ma hoàn”).

+ Hình ảnh lò than: đem lại hơi ấm xua tan cái giá lạnh, đem lại ánh sáng xua đi bóng tối, đem lại màu sắc nồng đượm khiến bức tranh trở nên tươi sáng, tràn đầy sức sống (chữ “hồng” là nhãn tự của bài thơ).

– Tâm trạng, cảm xúc của nhà thơ:

+ Hào hứng, thích thú và vui chung với niềm vui lao động của cô gái sơn cước.

+ Tinh thần lạc quan, phấn chấn khi điểm nhìn kết lại ở hình ảnh lò than rực hồng.

+ Tinh thần chủ động, bản lĩnh làm chủ hoàn cảnh của người chiến sĩ thời đại mới.

4. Câu 4 trang 42 Ngữ văn 11 tập 2

Nhận xét về nghệ thuật tả cảnh và sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ.

Trả lời:

Nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ:

– Bút pháp tả cảnh ngụ tình, lấy điểm tả diện đem lại bức tranh chấm phá thú vị và nhiều bất ngờ cho người đọc. Hình ảnh thơ chọn lọc, có sức gợi hình gợi cảm lớn.

– Ngôn ngữ tự nhiên, giản dị mà gợi cảm, cô đọng, hàm súc.

LUYỆN TẬP

1. Câu 1 trang 42 Ngữ văn 11 tập 2

Nêu cảm nghĩ của anh (chị) về sự vận động của cảnh vật và tâm trạng nhà thơ trong bài Chiều tối.

Trả lời:

Sự vận động của cảnh vật và tâm trạng nhà thơ trong bài Chiều tối:

– Cảnh vật:

+ Vận động từ không gian rộng lớn lạnh lẽo của rừng núi về không gian ấm cúng của cảnh sinh hoạt gia đình.

+ Sự vận động từ ánh chiều âm u, tăm tối đến ánh lửa hồng, rực rỡ, ấm áp, từ nỗi buồn đến niềm vui.

– Tâm trạng:

+ Từ tâm trạng uể oải, mệt mỏi, cô đơn, buồn đến niềm vui, niềm tin yêu vào cuộc sống.

+ Từ cảnh vật (cánh chim mỏi, chùm mây đơn lẻ) đến lòng người (từ nỗi buồn đến niềm vui).

+ Nhân vật trữ tình không hài hòa vào thiên nhiên mà trở thành trung tâm.

2. Câu 2 trang 42 Ngữ văn 11 tập 2

Trong bài thơ, hình ảnh nào thể hiện tập trung vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh?

Trả lời:

Hình ảnh tập trung thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của Hồ Chí Minh chính là hình ảnh cô gái xay ngô bên bếp lửa hồng:

– Gợi cuộc sống sum vầy, ấm áp, làm vợi đi ít nhiều nỗi đau khổ của người đi đày, mang lại niềm vui, sức mạnh, sưởi ấm lòng người tù.

– Sự vận động từ nỗi buồn đến niềm vui, từ bóng tối đến ánh sáng.

– Niềm tin, niềm lạc quan.

– Con người trở thành trung tâm của bức tranh thiên nhiên, bức tranh sự sống

⇒ Thông qua bức tranh cuộc sống lao động, thể hiện vẻ đẹp trong tâm hồn người tù: lạc quan, tin tưởng vào tương lai tươi sáng, tình yêu thương con người.

3. Câu 3* trang 42 Ngữ văn 11 tập 2

Trong bài Đọc thơ Bác, Hoàng Trung Thông viết:

Vần thơ của Bác, vần thơ thép Mà vẫn mênh mông bát ngát tình.

Điều đó thể hiện trong bài thơ Chiều tối như thế nào?

Trả lời:

Nhà thơ Hoàng Trung Thông đã ca ngợi thơ Bác: vừa có chất thép mà vẫn đàm dàn chữ “Tình”. Điều đó đươc thể hiện rất rõ trong bài thơ “Chiều tối”:

– Chất thép: Hai câu thơ đầu, Bác đã vẽ nên một bức tranh mang vẻ đẹp cổ điển, tả ít mà gợi nhiều, chỉ hai nét phác họa mà gợi lên hồn cảnh vật. Thiên nhiên ảm đạm và hoang vắng có phần phù hợp với cảnh ngộ của Người. Nhưng qua đó ta lại thấy được một nét nổi bật trong tâm hồn Bác, là trong giờ phút đau khổ, nặng nề, cực nhọc nhất Bác vẫn tha thiết với thiên nhiên và tìm thấy ở thiên nhiên sự đồng cảm. Qua đó, thể hiện bản lĩnh kiên cường của người chiến sĩ.

– Chất tình: Hình ảnh Bác trong bài thơ đã vượt hoàn cảnh, tâm hồn để hướng đến ánh sáng, gắn bó với cuộc đời, con người. Qua đó thấy được tình yêu thiên nhiên, Tổ quốc, yêu cuộc sống bình dị của người lao động. Bài thơ tuy viết về cảnh chiều tối nhưng lại thắp sáng lên trong lòng người đọc một ngọn lửa hồng ấm áp của niềm tin yêu đời.

CÁC BÀI VĂN HAY

Bài trước:

• Soạn bài Đây thôn Vĩ Dạ sgk Ngữ văn 11 tập 2

Bài tiếp theo:

• Soạn bài Từ ấy sgk Ngữ văn 11 tập 2

Xem thêm:

• Các bài soạn Ngữ văn 11 khác:
• Để học tốt môn Toán lớp 11
• Để học tốt môn Vật lí lớp 11
• Để học tốt môn Hóa học lớp 11
• Để học tốt môn Sinh học lớp 11
• Để học tốt môn Lịch sử lớp 11
• Để học tốt môn Địa lí lớp 11
• Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 11
• Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 11 thí điểm
• Để học tốt môn Tin học lớp 11
• Để học tốt môn GDCD lớp 11

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Chiều tối sgk Ngữ văn 11 tập 2 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các em làm bài Ngữ văn thật tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“