[SGK Scan] Uy-lít-xơ trở về (trích Ô-đi-xê-sử thi Hi Lạp)

Xem thêm các sách tham khảo liên quan:

• Soạn Văn – Sách Giải Văn – Sách Học Tốt Ngữ Văn Lớp 10
• Soạn Văn – Sách Giải Văn – Sách Học Tốt Ngữ Văn Lớp 10 (Ngắn Gọn)
• Soạn Văn – Sách Giải Văn – Sách Học Tốt Ngữ Văn Lớp 10 (Cực Ngắn)
• Tập Làm Văn Mẫu Lớp 10
• Sách Giáo Viên Ngữ Văn Lớp 10 Tập 1
• Sách Giáo Viên Ngữ Văn Lớp 10 Tập 2
• Sách Giáo Viên Ngữ Văn Lớp 10 Nâng Cao Tập 1
• Sách Giáo Viên Ngữ Văn Lớp 10 Nâng Cao Tập 2
• Sách Bài Tập Ngữ Văn Lớp 10 Tập 1
• Sách Bài Tập Ngữ Văn Lớp 10 Tập 2
• Sách Bài Tập Ngữ Văn Lớp 10 Tập 1 Nâng Cao
• Sách Bài Tập Ngữ Văn Lớp 10 Tập 2 Nâng Cao

Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của người Hi Lạp qua Cảnh đoàn tụ gia đình của Uy-lit-x.o. Phân tích, lí giải được các đối thoại và diễn biến tâm lí của nhân vật. Hiếu được đặc điểm của nghệ thuật sử thi Ô-đi-xê. I-li-át và Ô-đi-xê, hai sử thi nổi tiếng của đất nước Hi Lạp, thường được coi là sáng tạo của Hô-me-rơ. Song cho đến nay, vẫn chưa biết đích xác Hô-me-rơ là ai. Có nhiều truyền ܠ ܓ ܬ- — — ܐ — ܙ – ܚ ܬܝ ܝ ܫ 1 — — ܒ ܧ -1 – ܫ – — -L – ܢܢ – ܣ – ܥ ܫ -rall e L-a ܦ – — — — ܕ — ܓ – ܕ — ܐ — ܧ – ∎và được sinh ra bên dòng sông Mê-lét vào khoảng thế kỉ IX – VIII trước Công nguyên. Ông mang tên Mê-lê-xi-gien (nghĩa là con của dòng sông Mê-lét).Ô-đi-xê kể lại hành trình trở về quê hương của Uy-lít-xơ (tên gọi theo tiếng Hi Lạp là O-di-xe-at khi ha thành Tơ-roa. Ô-đi-xê là bú g, hào hù Hi Lạp trong công cuộc chinh phục thiên nhiên và di dân mở đất. Ô-đi-xê gồm 12 110 câu thơ, được chia thành 24 khúc ca. Câu chuyện được kể từ thời điểm Uy-lít-xơ sau mười năm rời Tơ-roa, *- — – 1 – ܩ ܢܬܢܝ – ܡ ܧܝ ܧ ܢܝܬܐ ảnh đất quê h ܕ – ܗ – ܘ – ܙ – — ܦ – * lau giữ. Các thầ Alvi la II_1 :họp với gia đình. Dớt đồng ý. Trong khi đó, tại quê nhà, Pê-nê-lốp, vợ của Uy-lít-xơ phải đối mặt với 108 kẻ quyền quý trong vùng đến cầu hôn. Tê-lê-mác, con trai của chàng phải đương đầu với bọn chúng để bảo vệ gia đình. Tuân lệnh Dớt, nữ thần Ca-líp-xô buộc phải để Uy-lít-xơ rời đảo. Sau vài ngày, gặp bão lớn, chiếc bè bị đánh tan tác, Uy-lít-xơ may mắn dạt vào xứ sở của vua An-ki-nô-ốt. Tại đây, LL S LL LLL q L L L L LLLLL LLLL l: a ܥܬܝܝ ܝ1 ܘܐܫܧ ܼܲܚܘܬ݁ܶ : – ܢܝ ܫ vy t nhà vua (khúc ca I – XII). Được An-ki-nô-ốt giúp đỡ, Uy-lít-xơ đã trở về quê hương sau 20 năm ròng rã xa cách (gồm 10 năm đánh thành Tơ-roa và 10 năm trôi dạt lênh đênh) nơi 1, ܲܓܝ ܕܪ, ܓ1 ܓL ܨA ܬܝ ܚ- ܩ -ܠܐ . . ܫܶ – – a re – – – – – – :܁ܩ ܂ ܃ ܂ -1 illܢ ܢܝ ܒ ܬ ܢLtil ܬ ܘ ܢܝܘܬܰܚܘ.f trừng trị bọn chúng. Nữ thần A-tê-na xuống trần báo tin Uy-lít-xơ được Dớt cho phép đoàn tụ và được trừng trị những kẻ đã phá hoại gia đình mình. Cuộc sống mới bắt đầu trên xứ sở |-tác, quê h dấu của Uy-lít-xơ (khúc ca XIII—XXIV).o(1) Tên của các nhân vật có trong đoạn trích này được phiên âm theo cách đọc qua tiếng Pháp.ལ་ཁ་ — — is ܕܢ-ܐܘ – J ܖ – О-đi-xé-tat); Troje (Tro-i-a); Telemakhos (Te-le-ma-khöt) ; Kalypso (Ca-lip-xÖ) . Alkinoos (An-ki-nö-öt) ; Penelopeia (Pê-nê-lô-pê-i-a); Eurykléia (O-ri-clė-i-a); Artoris (Ác-tô-rit); Athènè (A-ten-nê); Ithake (I );- Zeus (Zé-i-út); Akhilleus (A-khin-lé-út).47Chủ đề chính của Ô-đi-xê là chinh phục thiên nhiên để khai sáng, mở rộng giao lưu. – — – – ܥܝ- ܐLܓ is al tA vas sin in 4 – 1A all a aای bảo vệ hạnh phúc gia đình. Nếu A-sin, người anh hùng trận mạc xuất chúng trong sử thi kl. 1-A, -k-, A+ i II-lí lvi. A kiá – – -|-li-át, là bi Hi Lan. Đây là hai mẫu anh hỉ ==- L-=2 — – – – – – – – گھ — * ir i ” , o o nhân à. . 1ܓ1 ܓܝܪ ܀ ܘܐܩܝ • . yền thuy à huyền thoại cổ Đoạn trích dưới đây tì hứ XXIII của sử thi Ô-đi-xê. WN BAN Giả dạng làm người hành khất, Uy-lít-xơ đã vào được trong ngôi nhà của mình, được DA A. lóp l phép ở lại ܢܝ à 1ܓܥܝ ܧܝ l ܢ – l về chồng nàng mà anh ta biết. Pê-nê-lốp tổ chức cuộc thi bắn cung chọn chồng, Uy-lit ù tính rách thức tiêu diêt kẻ thù Bin ܓLܗܝ ܐ ܕܝ ܓ1 ܇ ܬ܇ ܓܝ ܬܝ – ܘܝ- .. ܬܝ ill ܝ ܬLܚ- .. ܓ L۔۔۔۔۔ش ۔ ۔ ۔ ۔ خھ ܬܝ ܚ ܬ ܬ ܓ” oc thi. Uy-l کہ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔tham dự và đã thắng. Với cây cung trong tay, Uy-lít-xơ tiêu diệt những tên cầu hôn đầu sỏ, đánh đuổi chúng ra khỏi nhà, trừng phạt lũ đầy tớ phản chủ. Đoạn dưới đây kể tiếp màn vợ chồng đoàn viên.As day, J. JAG JJ JJN.J., o ס רייסtrở Lề đ A. J. A. MAJ Penel p k) Pê-nê-lốp thận trọng nói: – Già ơi, già hãy khoan hí hửng, reo cười. Già cũng biết, nếu chàng trở về thì mọi người trong nhà, nhất là tôi và ị chúng tôi sinh ra kia sẽ sung Sướng xiế bao! Nhưng câu chuyện già kể không hoàn toàn đúng sự thực. Đây là một vị thần đã giết bọn cầu hôn danh tiếng, một vị thần bất bình vì sự láo xược bất kham và những hành động nhuốc nhơ của chúng. Vì chúng chẳng kiêng nể một ai trên cõi đời này, dù là dân đen hay người quyền quý, hễ gặp chúng là bất cứ ai cũng bị chúng khinh miệt. Vì sự bất công điên rồ của chúng, nên chúng phải đền tội đấy thôi. Còn về phần Uy-lít-xơ thì ở nơi đất khách quê người chàng cũng đã hết hi vọng trở lại đất A-cai”, chính chàng cũng đã chết rồi. Nhũ mẫu O-ri-clê hiền thảo đáp: – Con ơi ! Sao con dám hé răng nói vậy ? Chồng con đang ở đây, ngay tại nhà này, mà con lại không tin, nói rằng người sẽ không bao giờ về nữa! Vậy để già nói cho con biết một dấu hiệu khác nhé, một dấu hiệu không sao cãi được: đó là cái sẹo do răng nanh trắng của một con lợn lòi húc người ngày xưa để lại. Khi già rửa chân” cho người, già chợt nhận ra cái sẹo đó. Già đã toan mách bảo con, nhưng người đưa tay bịt miệng già lại, cấm nói, vì người đang có trong đầu óc một ý nghĩ rất khôn. Vậy con cứ đi với già. Già đem tính mệnh ra đánh cuộc với con: nếu già lừa dối con thì con cứ đem giết già đi bằng cách nào tàn ác nhất.(1) A-cai (Akhai ía bắc bán đảo Pô-lô-pô-ne-dơ của Hil – — – – – – – – thành Tơ-roa, Uy-lít-xơ làm vua ở đảo I-tác (thuộc A-caj). ill-ell -. – – – – مجھے !-L- عمر-L- ۔۔۔۔۔۔۔48Pê-nê-lốp thận trọng đáp: – Già ơi! Dù già sáng suốt đến đâu, già cũng không sao hiểu thấ gý định huyền bí của thần linh bất tử. Nhưng thôi, gác chuyện đó lại. Bây giờ ta hãy xuống nhà với Tê-lê-mác để xem xác chết của bọn cầu hôn và người giết chúng. Nói xong, nàng bước xuống lầu. Lòng nàng rất đỗi phân vân: nàng không biết ên đúng hỏi chuyện người chồng yêu quý của mình hay nên lại gần, ôm lấy đầu, cầm lấy tay người mà hôn ? Khi vào đến nhà, bước qua ngưỡng cửa bằng đá, nàng đến ngồi trước mặt Uy-lít-xơ, dưới ánh lửa hồng, dựa vào bức tường đối diện, còn Uy-lít-xơ thì ngồi tựa vào một cái cột cao, mắt nhìn xuống đất, đợi xem bây giờ tận mắt trông thấy mình rồi, người vợ cao quý của mình sẽ nói gì Nhưng nàng vẫn ngồi lặng thỉnh trên ghế hồi lâu, lòng sửng sốt, khi thì đăm đăm âu yếm nhìn chồng, khi lại không nhận ra chồng dưới bộ áo quần rách mướp. Tê-lê-mác bèn cất lời trách mẹ gay gắt: – Mẹ ơi, mẹ thật tàn nhẫn, và lòng mẹ độc ác quá chừng ! Sao mẹ lại ngồi xa cha con như thế, sao mẹ không đến bên cha, vồn vã hỏi han cha ? Không, không một người đàn bà nào sắt đá đến mức chồng đi biền biệt hai mươi năm nay, trải qua bao nỗi gian lao, bây giờ mới trở về xứ sở, mà lại có thể ngồi cách xa chồng như vậy. Nhưng mẹ thì bao giờ lòng dạ cũng rắn hơn cả đá.1 ܗܝ ܬܪܥܝܥܝ- ܘܺܝܐ W IIIPê-nê-lốp thận trọng đáp:- Con ạ, lòng mẹ kinh ngạc quá chừng, mẹ không sao nói được một lời, mẹ không thể hỏi han, cũng không thể nhìn thẳng mặt người. Nếu quả thực đây chính là Uy-lít-xơ, bây giờ đã trở về, thì con có thể tin chắc rằng thế nào cha con và mẹ cũng sẽ nhận được ra nhau một cách dễ dàng, vì cha và mẹ có những dấu hiệu riêng, chỉ hai người biết với nhau, còn người ngoài không ai biết hết.Nghe nàng nói vậy, Uy-lít-xơ cao quý và nhẫn nại mỉm cười. Rồi người vội nói với Tê-lê-mác những lời có cánh”) như sau:-Tê-lê-mác, con!Đừng làm rầy mẹ, mẹ cò ốn thử thách cha & tại nhà này Thế nào rồi mẹ con cũng sẽ nhận ra, chắc chắn như vậy. Hiện giờ cha còn bẩn thỉu, áo quần rách rưới, nên mẹ con khinh cha, chưa nói: “Đích thị là chàng rồi !”. Nhưng về phần cha con ta, ta hãy bàn xem nên xử trí thế nào cho ổn thoả nhất. Nếu có ai giết chết một người trong xứ sở, chỉ một người thôi, và dù kẻ bị giết chẳng có ai báo thù cho nữa, thì ngườiấy cũng phải rời bỏ cha mẹ, đất nước, trốn đi. Huống hồ chúng ta đây, chúng ta đã hạ cả thành luỹo bảo vệ đô thị này, giết Các chàng trai của những gia đình quyền quý nhất; tình huống ấy, cha khuyên con nên suy nghĩ.- ܐ — – ܥ – ܦ – ܨ – ܘܝ ܘ ܝ ܒ ܢܢܬܐ.(1) Lời có cánh: lời nói bay bổ hắp thêm đôi cánh – lối nói hình ảnh mà Hô-me-rơ -(2) Hạ cả thành luỹ:ám chỉ bọn cầu hôn quyền quý bị Uy-lít-xơ trừng phạt.4-NGỦVẢN 10/1-A 49Tê-lê-mác chậm rãi đáp: – Cha thân yêu, việc này xỉn để tuỳ cha định liệu, vì xưa nay cha vẫn là người nổi tiếng khôn ngoan, không một kẻ phàm trần nào sánh kịp. Về phần chúng con, chúng con sẽ hết lòng hăng hái phù tá cha, và xin cha tin rằng chỉ nói trong phạm Vi sức lực của Con, COn. Cũng không phải là người kém gan dạ. +ھرس۔ ۔۔۔۔۔۔۔۔۔ کمرہ:4۔TI- ۔۔۔۔۔۔۔ تجر+ -trại của La-éc-tơo rồi sẽ bàn tính Uy-lit ang di tam.)Khi Uy-lít-xơ từ phòng tắm bước ra, trông người đẹp như một vị thần. Người lại trở về chỗ cũ, ngồi đối diện với Pê-nê-lốp, trên chiếc ghế bành ban nãy, rồi nói với nàng:- Khốn khổ ! Hẳn là các thần trên núi Ô-lem-pơ đã ban cho nàng một trái tim sắt đá hơn ai hết trong đám đàn bà yếu đuối, vì một người khác chắc không bao giờ có gan ngồi cách xa chồng như thế, khi chồng đi biển biệt hai mươi năm trời, trải qua bao nỗi gian truân, nay mới trở về xứ sở. Thôi, già ơi ! Già hãy kê cho tôi một chiếc giường để tôi ngủ một mình, như bấy lâu nay, vì trái tim trong ngực nàng kia là sắt.Pê-nê-lốp thận trọng đáp:- Khốn khổ! Tôi không coi thường, coi khinh ngài, cũng không ngạc nhiên đến rối trí đâu. Tôi biết rất rõ ngài như thế nào khi ngài từ giã I-tác ra đi trên chiếc thuyền có mái chèo dài. Vậy thì, O-ri-clê! Già hãy khiêng chiếc giường chắc chắn ra khỏi gian phòng vách tường kiên cố do chính tay Uy-lít-xơ Xây nên, rồi lấy da cừu, chăn và vải đẹp trải lên giường.Nàng nói vậy để thử chồng, nhưng Uy-lít-xơ bỗng giật mình nói với người vợ thận t – – Nàng ơi, nàng vừa nói một điều làm cho tôi chột dạ. Ai đã xê dịch giường tôi đi chỗ khác vậy ? Nếu không có thần linh giúp đỡ thì dù là người tài giỏi nhất cũng khó lòng làm được việc này. Nếu thần linh muốn xê dịch đi thì dễ thôi, nhưng người trần dù đang sức thanh niên cũng khó lòng lay chuyển được nó. Đây là một chiếc giường kì lạ, kiến trúc có điểm rất đặc biệt, do chính tay tôi làm lấy chứ chẳng phải ai. Nguyên trong sân nhà có một cây ô-liuo) lá dài; nó mọc lên, khoẻ, xanh tốt và to như cái cột. Tôi kẻ vạch gian phòng của vợ chồng mình quanh cây ô-liu ấy, rồi xây lên với đá tảng đặt thật khít nhau. Tôi lợp kĩ gian phòng, rồi lắp những cánh cửa bằng gỗ liền, đóng rất chắc. Sau đó tôi chặt hết cành lá của cây(1) ) / cung chọn chồng nên có thể làm lễ cưới. (2) La-éc-tơ:bố của Uy-lít-xơ.2A fra A. Jis l !—var vultury ܨܕr7 ܗܝܕܝܢ ܫܕܨܕܫܕܫ ܖ t50 4-NGữVẢN 10/1-Bô-liu lá dài, cố đẽo thân cây từ gốc cho thật vuông vắn rồi nảy đường mực, làm thành một cái chân giường và lấy khoan khoan lỗ khắp xung quanh. Tôi bào tất cả các bộ phận đặt trên chân giường đó, lấy vàng bạc và ngà nạm vào trang trí, vàt. ất đẹp 1A tia- – – – – A … 4ی حیحی۔ چم a mặt giường một ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ܥ ܀ -mà tôi vừa nói với nàng. Nhưng nàng ơi, tôi muốn biết cái giường ấy hiện còn ởPê-nê-lốp vui sướng nhận ra chồng mình (Tranh minh hoạ cuốn Ô-đi-xê xuất bản tại Pa-ri, 1996)Người nói vậy, và Pê-nê-lốp bún rủn cả chân tay, nàng thấy Uy-lít-xơ tả đúng mười mươi sự thật. Nàng bèn chạy ngay lại, nước mắt chan hoà, ôm lấy cổ chồng, hôn lên trán chồng và nói: -Uy-lít-xơ! Xin chàng chớ giận thiếp, vì xưa nay chàng vẫn là người nổi tiếng khôn ngoan. Ôi! Thần linh”) đã dành cho hai ta một số phận xiết bao cay đắng vì người ghen ghét ta, không muốn cho ta được sống vui vẻ bên nhau, cùng nhau hưởng hạnh phúc của tuổi thanh Xuân và cùng nhau đi đến tuổi già đầu bạc. Vậy giờ đây, xin chàng chớ giận thiếp, cũng đừng trách thiếp về nỗi gặp chàng mà thiếp không âu yếm chàng ngay. Thiếp luôn luôn lo sợ có người đến đây, dùng lời đường mật đánh lừa, vì đời chẳng thiếu gì người xảo quyệt, chỉ làm điều tai ác. Giờ đây, hàng đã đ hững chứng cớ rành rành, tả lại cái giường không ai biết rõ, ngoài chàng với thiếp và Ác-tô-rít, một người thị tì của cha thiếp cho khi thiếp về đây,To-roa.(1) Thần linh: ở đã ۔۔۔۔۔۔۔عمر ۔ گھر Lܢ à – ܬܝ ܝ ܫܬܐ lít . . . . .51 Vì vậy chàng đã thuyết phục được thiếp và thiếp phải tin chàng, tuy lòng thiếp rất đa nghi. Nàng nói vậy, khiến Uy-lít-xơ càng thêm muốn khóc. Người ôm lấy người vợ xiết bao thân yêu, người bạn đời chung thuỷ của mình mà khóc dầm dề. Dịu hiền thay mặt đất, khi nó hiện lên trước mắt những người đi biển bị Pô-dê-i-đông”) đánh tan thuyền trong sóng cả gió to, họ bơi, nhưng rất ít người thoát khỏi biển khơi trắng xoá mà vào được đến bờ; mình đầy bọt nước, những người sống sót mừng rỡbước lên đất liền mong đợi; Pê-nê-lốp cũng vậy, được gặp lại chồng, nàng sung sướng xiết bao, nàng nhìn chồng không chán mắt và hai cánh tay trắng muốt của nàng cứ ôm lấy cổ chồng không nỡ buông rời.(HÔ-ME-RO, Ô-đi-xê, theo bản dịch ra văn xuôi của PHAN THIMIÊN, NXB Văn học, Hà Nội, 1983)HƯỨNG DẫNHụt BằI1. Văn bản trên có thể chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung của mỗi đoạn. Tâm trạng của Uy-lít-xơ khi trở về gặp lại vợ mình biểu hiện như thế nào? Cách ứng xử của chàng bộc lộ phẩm chất gì ? 3. Vì sao Pê-nê-lốp lại “rất đỗi phân vân”? Việc chọn cách thử “bí mật của chiếc giường” cho thấy vẻ đẹp gì về trí tuệ và tâm hồn của nàng ? 4. Cách kể của Hô-me-rơ qua đoạn trích tạo ra hiệu quả gì? Biện pháp nghệ thuậ nào thường được sử dụng để khắc hoạ phẩm chất nhân vật? Biện pháp nghệ thuật nà ử dụng ở khổ cuối của đoạn trích (“Dịu hiền… buông rời”) ?2.—GHI NHOQua Cảnh vợ chồng đoàn tụ sau hai mươi năm xa. Cách, với nghệ thuật kể chuyện và chọn chi tiết đặc sắc, Hô-me-rơ đã khắc hoạ vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp.LUYÊN TậP1. Đoạn trích trên đây thường được gọi là “cảnh nhận mặt bằng phép thử bí mật của chiếc giường” và là một trong những sự kiện làm nổi bật tình huống đoàn viên. Học sinh có thể tự tổ chức biểu diễn cảnh này (theo hình thức kịch) để khắc hoạ sâu thêm hoàn cảnh cũng như hành động của Các nhân vật.. Nhập vai Uy-lít-xơ, anh (chị) hãy kể lại cảnh nhận mặt ấy.2(1) P0-de-l-d .ܪܶܐ ܘܠܐ܇ ܀ 1 ܘܝ ܥܝܠܐhần thoại Hi Lạp52

Theo dõi chúng tôi www.hql-neu.edu.vn để có thêm nhiều thông tin bổ ích nhé!!!