Este tính chất hóa học, tính chất vật lí, điều chế và ứng dụng Este

Nội dung bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu về Este, tính chất hóa học và tính chất vật lí của este; khái niệm, danh pháp của este; cách điều chế este như thế nào và este có ứng dụng gì trong thực tế.

A. Lý thuyết về Este

I. Cấu tạo, danh pháp Este

1. Cấu tạo của Este

– Este là sản phẩm được tạo thành khi thay nhóm -OH ở nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng nhóm -OR (thì được este).

– Công thức chung của este đơn chức: RCOOR’ (tạo từ axit RCOOH và ancol R’OH)

– Este đơn chức: CxHyO2 (y ≤ 2x)

– Este no đơn chức: CnH2nO2 (n ≥ 2)

2. Danh pháp

• Tên Este = Tên gốc hidrocacbon R’ + Tên góc axit (đổi “ic” thành “at”)

*Ví dụ: CH3COOC2H5 : Etyl axetat; CH2=CH-COO-CH3 : Metyl acrylatII. Tính chất vật lí của Este

– Các este là chất lỏng hoặc chất rắn ở điều kiện thường và chúng rất ít tan trong nước.

– Các este thường có mùi thơm đặc trưng: isoamyl axetat có mùi chuối chín, etyl butirat và etyl propionat có mùi dứa, geranyl axetat có mùi hoa hồng,…

III. Tính chất hóa học của Este

1. Phản ứng thủy phân

• Môi trường axit:

• Môi trường bazơ (Phản ứng xà phòng hóa):

– Ngoài ra, este còn có phản ứng ở gốc hidrocacbon không no (như phản ứng cộng; phản ứng trùng hợp).

2. Phản ứng thủy phân của một số este đặc biệt

– Este đa chức:

(CH3COO)3C3H5 + 3NaOH → 3CH3COONa + C3H5(OH)3- Nếu Este thủy phân cho andehit vậy este có dạng sau: RCOO-CH=CH-R’

– Nếu Este thủy phân cho xeton vậy este có dạng sau: RCOO-C(CH3)=CH-R’- Nếu Este thủy phân cho 2 muối và H2O vậy este có dạng sau: RCOOC6H5

IV. Điều chế Este

– Các este dược điều chế bằng cách đun sôi hỗn hợp gồm ancol và axit cacboxylic, có axit sunfuric H2SO4 đặc làm xúc tác (phản ứng este hóa).

– Một số este khác phải dùng phương pháp điều chế riêng như Vinyl axetat (CH3COOCH=CH2).

CH3COOH + CH≡CH CH3COOCH=CH2

V. Ứng dụng của Este

* Este được ứng dụng nhiều trong đời sống:

– Là dung môi để tách, chiết chất hữu cơ (etyl axetat), pha sơn (butyl axetat), à phòng, chất tẩy rửa.

– Dùng để sản xuất chất dẻo; kính ô tô; keo dán.

– Chế tạo mĩ phẩm, nước hoa, chất tạo hương trong công nghiệp thực phẩm.

B. Bài tập về ESTE

* Bài 1 trang 7 SGK Hóa 12: Hãy điền chữ Đ (đúng) hoặc S (sai) trong mỗi ô trống bên cạnh các câu sau:

a) Este là sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol.

b) Este là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm COO-.

c) Este no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử CnH2nO2, với n≥2.

d) Hợp chất CH3COOC2H5 thuộc loại este.

e) Sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol là este.

Xem lời giải

• Đề bài: Hãy điền chữ Đ (đúng) hoặc S (sai) trong mỗi ô trống bên cạnh các câu sau:

a) Este là sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol.

b) Este là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm COO-.

c) Este no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử CnH2nO2, với n≥2.

d) Hợp chất CH3COOC2H5 thuộc loại este.

e) Sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol là este.

• Lời giải:

a) S vì có một số este được điều chế bằng phương pháp điều chế riêng, ví dụ: vinyl axetat.

b) S vì phân tử este không có nhóm COO- (chỉ có RCOO-)

c) Đ

d) Đ

e) S vì axit có thể là axit vô cơ. Câu đúng phải là: “Sản phẩm của phản ứng giữa axit cacboxylic và ancol là este.”

Theo dõi chúng tôi www.hql-neu.edu.vn để có thêm nhiều thông tin bổ ích nhé!!!