Hoàn cảnh ra đời Chiếu cầu hiền – Học tốt Ngữ văn 11 – VnDoc.com

VnDoc mời thầy cô cùng các bạn học sinh tham khảo tài liệu Hoàn cảnh ra đời Chiếu cầu hiền để bạn đọc cùng tham khảo, đây là tài liệu với nội dung ngắn gọn và chi tiết sẽ giúp các bạn học sinh nắm chắc nội dung bài học một cách đơn giản hơn. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết và tải về bài viết dưới đây nhé.

Hoàn cảnh ra đời Chiếu cầu hiền mẫu 1

1. Đôi nét về tác giả Ngô Thì Nhậm

– Ngô Thì Nhậm (1746- 1803), hiệu là Hi Doãn. Ông từng đỗ Tiến sĩ làm quan cho nhà Lê – Trịnh, sau đi theo phong trào Tây Sơn và có nhiều đóng góp tích cực. Nhiều văn kiện giấy tờ Tây Sơn do ông soạn thảo. Ông là người có tài năng và ý chí lớn.

– Các tác phẩm chính:

Về văn: Kim mã hành dư (Lúc làm việc công nhàn rỗi), Hàn các anh hoa (Tinh hoa nơi gác văn), Bang giao hảo thoại (Lời hay trong các bang giao).

Về thơ: Yên Đài thu vịnh (Vịnh cảnh thu nơi Yên Đài), Cúc hoa bách vịnh (Trăm vần thơ vịnh hoa cúc).

2. Hoàn cảnh sáng tác

Bài chiếu được viết vào khoảng những năm 1788 – 1789 nhằm thuyết phục các sĩ phu Bắc Hà, tức các trí thức của triều đại cũ (Lê – Trịnh) ra cộng tác với triều đại Tây Sơn.

3. Bố cục

Phần 1 (từ đầu đến ý trời sinh ra người hiền vậy): mối quan hệ giữa người hiền và thiên tử.

Phần 2 (tiếp đến buổi ban đầu trẫm hay sao?): cách ứng xử của hiền tài khi Tây Sơn ra bắc diệt Trịnh.

Phần 3 (còn lại): đường lối cầu hiền của vua Quang Trung.

4. Giá trị nội dung

Bài chiếu là một văn kiện quan trọng thể hiện chủ trương đúng đắn của nhà Tây Sơn nhằm động viên trí thức Bắc Hà tham gia xây dựng đất nước.

5. Giá trị nghệ thuật

Bài chiếu được viết với nghệ thuật thuyết phục, đặc sắc và thể hiện tình cảm của tác giả với sự nghiệp xây dựng đất nước.

Học tốt Ngữ văn 11: Hoàn cảnh ra đời Chiếu cầu hiền mẫu 2

Năm 1788, vua Lê Chiêu Thống rước quân Thanh vào xâm lược nước ta, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu là Quang Trung rồi đem quân ra Bắc quét sạch 20 vạn giặc Thanh cùng bọn tay sai bán nước. Lê Chiêu Thống và tàn quân chạy theo Tôn Sĩ Nghị, triều Lê sụp đổ. Trước sự kiện trên, một số bề tôi của nhà Lê hoặc mang nặng tư tưởng trung quân lỗi thời, hoặc sợ hãi vì chưa hiểu triều đại mới nên có người đã bỏ trốn, hoặc đi ở ẩn, hoặc tự tử,… Quang Trung giao cho Ngô Thì Nhậm thay mình viết Chiếu cầu hiền kêu gọi những người tài đức ra giúp nước an dân.

Văn bản thể hiện rõ sự khát khao cầu hiền của nhà vua trẻ tài đức, qua đó ta thấy được Ngô Thì Nhậm thật là uyên bác, cao tay trong việc dùng văn bản, thay mặt nhà vua chiêu hiền đãi sĩ. Ông xứng đáng là người được vua Quang Trung tin cậy.

Thể loại: Chiếu

Là một thể văn thư nhà vua dùng để ban bố mệnh lệnh cho thần dân.

Công văn hành chính thời xưa gồm hai loại: một loại do cấp dưới đệ trình lên nhà vua hoặc triều đình (tấu, chương, biểu, sớ, khải,…), một loại do nhà vua truyền xuống cho bề tôi (chiếu, mệnh, lệnh, chế, dụ, cáo, …).

Chiếu nói chung, chiếu cầu hiền nói riêng thuộc loại văn nghị luận chính trị – xã hội. Mặc dù chiếu thuộc loại công văn nhà nước, lệnh cho thần dân thực hiện, nhưng ở đây, đối tượng của bài chiếu là các bậc hiền tài, hơn nữa đây là cầu, tức là vua Quang Trung cầu, chứ không phải là lệnh.

Kết cấu của “Chiếu cầu hiền”

Chiếu cầu hiền là một tác phẩm chính luận có kết cấu chặt chẽ, lập luận chắc chắn, lí lẽ sắc bén. Bài chiếu chia làm 3 phần:

– Phần 1: (đoạn 1 sgk): cơ sở lí luận của “chiếu cầu hiền” (mượn lời Khổng Tử, viện ý trời làm cơ sở cho việc cầu hiền).

– Phần 2 (đoạn 2a và 2b): tình hình thực tiễn và khao khát cầu hiền của nhà vua.

– Phần 3: (đoạn 3): Hướng sử dụng người hiền tài và lời kêu gọi người tài trong thiên hạ ra giúp dân giúp nước.

Hoàn cảnh ra đời Chiếu cầu hiền mẫu 3

* Tác giả: Ngô Thì Nhậm:

– Đỗ Tiến sĩ và làm quan dưới thời đại phong kiến Lê – Trịnh, sau đó ông tham gia vào phong trào Tây Sơn với trọng trách soạn thảo văn kiện giấy tờ

– Ngô Thì Nhậm là người học rộng tài cao và có chí lớn

– Sự nghiệp văn chương:

+ Thế mạnh của Ngô Thì Nhậm là văn chính luận

+ Ông là tác giả của bộ tiểu thuyết lịch sử Hoàng Lê nhất thống chí vô cùng nổi tiếng

+ Ngoài viết văn, ông cũng sáng tác nhiều bài thơ có giá trị, chẳng hạn: Cúc hoa bách vịnh, Yên Đài thu vịnh,…

* Hoàn cảnh ra đời Chiếu cầu hiền:

– Thể loại: Chiếu (thể loại văn cổ bắt nguồn từ Trung Hoa, nhà vua thường sử dụng để ra mệnh lệnh cho dân chúng)

– Bài chiếu được sáng tác trong khoảng thời gian 1788 – 1789 với mục đích thuyết phục các sĩ phu Bắc Hà (đây đều là những trí thức cũ dưới triều đại Lê – Trịnh) ra giúp sức cho Tây Sơn.

– Nội dung khái quát:

+ Đầu tiên, Ngô Thì Nhậm chỉ ra mối quan hệ khăng khít, chặt chẽ giữa hiền tài – thiên tử và quy luật xử thế của những người hiền tài, đã là hiền tài phải đem công sức, tài năng của mình ra giúp đời, giúp nước

+ Tiếp theo, tác giả chỉ ra thực tế cách ứng xử của hiền tài Bắc Hà với thực trạng của đất nước lúc bấy giờ

+ Cuối cùng, ông đề ra các đường lối để tiến cử người tài, cách phát huy người tài cũng như bày tỏ niềm mong muốn được hiền tài trên khắp cả nước ra góp sức của vua Quang Trung.

–

Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Hoàn cảnh ra đời Chiếu cầu hiền. Chắc hẳn qua bài viết bạn đọc đã nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức của bài học rồi đúng không ạ. Bài viết cho chúng ta thấy được hoàn cảnh ra đời của bài Chiếu cầu hiền. Hi vọng qua bài viết bạn đọc có thêm nhiều tài liệu để học tập tốt hơn môn Ngữ văn lớp 11 nhé. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Thi thpt Quốc gia môn Văn, Thi thpt Quốc gia môn Lịch sử, Thi thpt Quốc gia môn Địa lý, Thi thpt Quốc gia môn Toán, đề thi học kì 1 lớp 11, đề thi học kì 2 lớp 11 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.

Để giúp bạn đọc có thể giải đáp được những thắc mắc và trả lời được những câu hỏi khó trong quá trình học tập. VnDoc.com mời bạn đọc cùng đặt câu hỏi tại mục hỏi đáp học tập của VnDoc nhé.

• Soạn bài Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận
• Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát
• Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận phân tích