Những lợi ích mà bài tập Kegel mang lại cho cả nam và nữ

Bài tập Kegel không giúp bạn duy trì vóc dáng như khi tập luyện những môn thể thao khác. Thế nhưng, chúng đem lại hiệu quả trong việc tăng cường sự dẻo dai và sức bền các cơ sàn chậu, ngăn ngừa tình trạng tiểu không tự chủ khá thường gặp ở cả hai giới. Hãy bắt đầu với những bài Kegel đơn giản và cố gắng tập luyện đều đặn mỗi ngày!

Bài tập Kegel là gì?

Bài tập Kegel là một trong những bài tập cơ sàn chậu hiệu quả nhất. Phương pháp tập luyện này có tác động trực tiếp đến các cơ của sàn chậu, còn được gọi là cơ PC (PuboCoccygeus). (1)

Cả nam và nữ đều có cơ PC. Nhiệm vụ của cơ này là hỗ trợ nâng đỡ các cơ quan vùng chậu bao gồm niệu đạo, bàng quang, ruột, tử cung. Cơ PC giữ cho các cơ quan này ở đúng vị trí, không bị sa xuống khi vận động và chạy nhảy; đồng thời kiểm soát tốt chức năng đường tiểu, đường tiêu hóa dưới và duy trì chức năng tình dục.

Khi bạn còn trẻ, cơ PC thường căng và khỏe. Đến lúc bạn già đi, chúng có thể trở nên suy yếu và mất dần độ đàn hồi. Những người từng trải qua cuộc phẫu thuật điều trị ung thư tuyến tiền liệt, các vấn đề về bàng quang hoặc ruột… cũng có nguy cơ giảm độ căng khỏe của cơ PC. Ở phụ nữ, cơ PC quá yếu hoặc lỏng lẻo còn là hệ quả của quá trình mang thai, sinh nở và thiếu hụt nội tiết tố.

Để tăng cường sức mạnh và sự dẻo dai nhóm cơ PC, cách đơn giản và hiệu quả nhất là thực hành các bài tập thể dục Kegel. Một khi đã thành thạo với những động tác Kegel, bạn có thể thực hiện chúng bất cứ lúc nào: tại nhà riêng, trong văn phòng, thậm chí cả khi xếp hàng chờ đợi ở nơi công cộng.

Tác dụng của bài tập Kegel

Cả phụ nữ và nam giới đều nhận được nhiều lợi ích tuyệt vời từ bài tập này: (2)

Đối với phụ nữ

Nhiều yếu tố góp phần gây ra các bệnh lý sàn chậu ở nữ giới, bao gồm mang thai, sinh con, phẫu thuật, lão hóa, căng thẳng quá mức, ho mãn tính, thừa cân… Khi đó, bài tập Kegel sẽ giúp bạn cải thiện các triệu chứng:

• Són tiểu khi hắt hơi, cười hoặc ho;
• Tiểu lắt nhắt;
• Són phân, són hơi;
• Sa tử cung;

Ngăn ngừa và điều trị hiệu quả 80% bệnh són tiểu, tiểu đêm hay mắc tiểu không cầm được, són hơi, són phân ở phụ nữ mang thai và sau sinh. Ngoài ra, nhóm bài tập này còn có tác dụng giúp tăng cường sinh lý ở nữ giới.

Đối với nam giới

Nam giới phải đối mặt với nguy cơ suy yếu các cơ ở sàn chậu khi lớn tuổi. Với những người từng trải qua phẫu thuật tuyến tiền liệt, nguy cơ này càng tăng cao. Điều đó khiến họ không kiểm soát được cả nước tiểu và phân. Kegel sẽ giúp tăng cường độ khỏe của cơ PC sau phẫu thuật tuyến tiền liệt, đồng thời giảm tải áp lực cho bàng quang.

Không chỉ vậy, thực hành bài tập Kegel đều đặn còn mang lại nhiều lợi ích trong quan hệ tình dục cho cả phụ nữ và nam giới. Cụ thể, chúng giúp cải thiện chức năng cương dương, kiểm soát xuất tinh và cường độ cực khoái ở nam giới bị viêm tuyến tiền liệt mãn tính.

Hướng dẫn tìm cơ sàn chậu

Việc đầu tiên, quan trọng nhất trước khi bắt đầu tập Kegel chính là xác định đúng vùng cơ sàn chậu. Không ít người luyện tập Kegel tác động nhầm vùng cơ nên không đạt được hiệu quả như mong muốn. (3)

Xác định cơ sàn chậu ở nữ giới

Những cách sau giúp bạn tìm được cơ sàn chậu một cách dễ dàng:

• Ngồi thẳng lưng trên ghế, hai chân vuông góc với sàn. Lần lượt nghiêng người ra đằng trước, đằng sau, bên trái, bên phải. Khi xác định được các mỏm xương nâng đỡ việc ngồi của bạn, đó chính là vùng xương giới hạn cơ đáy sàn chậu.
• Đặt một ngón tay sạch vào bên trong âm đạo, sau đó siết chặt các cơ âm đạo xung quanh ngón tay.
• Cố gắng ngưng tiểu giữa dòng hoặc nhịn tiểu. Các cơ bạn sử dụng cho động tác này là cơ sàn chậu. Tuy nhiên, bạn chỉ nên áp dụng phương pháp này cho mục đích tập luyện. Không nên nhịn tiểu thường xuyên vì việc làm rỗng bàng quang không hoàn toàn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Trong trường hợp bạn không chắc mình đã tìm đúng cơ hay chưa, hãy tìm đến sự trợ giúp của bác sĩ. Bác sĩ có thể hướng dẫn bạn thực hiện bài tập Kegel với bóng. Bạn đưa dụng cụ này vào âm đạo, sau đó siết chặt cơ sàn chậu để giữ nó ở đúng vị trí.
• Huấn luyện phản hồi sinh học cũng rất hữu ích trong việc xác định các cơ sàn chậu. Trong thủ thuật này, bác sĩ đưa một đầu dò nhỏ vào âm đạo hoặc đặt các điện cực kết dính ở bên ngoài âm đạo/hậu môn. Bạn sẽ được yêu cầu thử tập Kegel. Trong lúc đó, màn hình sẽ hiển thị xem bạn đã co đúng cơ hay chưa và bạn có thể giữ được cơn co trong bao lâu.

Xác định cơ sàn chậu ở nam giới

Tương tự như phụ nữ, nam giới cũng gặp không ít khó khăn khi xác định nhóm cơ sàn chậu. Một số biện pháp giúp xác định đúng là:

• Đưa một ngón tay vào trực tràng và cố gắng siết, nhưng không siết chặt các cơ ở bụng, mông và đùi.
• Thắt chặt các cơ khi muốn trung tiện và trung tiện một cách từ từ.
• Ngưng tiểu giữa dòng hoặc nhịn tiểu, nhưng không nên thực hiện cách này thường xuyên.
• Nếu bạn gặp khó khăn trong việc xác định vị trí cơ sàn chậu, hãy gặp bác sĩ để tìm sự giúp đỡ.

Hướng dẫn bài tập kegel nữ đúng cách

Sau đây là các bài tập kegel nổi tiếng cho nữ mà bạn có thể thực hiện ngay tại nhà: (4)

1. Bài tập co cơ nhanh

Cơ của bạn có hai loại mô quan trọng: cơ nhanh và cơ chậm. Cơ nhanh giúp bạn phản ứng với mọi việc một cách nhanh chóng, chẳng hạn như ngăn ngừa tình trạng són tiểu khi lên cơn ho đột ngột. Bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cho cơ nhanh.

• Bước 1: Ngồi thẳng lưng, khoanh chân. Tập trung vào cơ sàn chậu.
• Bước 2: Siết chặt cơ sàn chậu giống như đang cố gắng siết chặt một vật gì đó.
• Bước 3: Giữ nguyên tư thế siết cơ trong 2 giây, sau đó thả ra.
• Lặp lại động tác này 10 lần mỗi hiệp, thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.

2. Bài tập co cơ chậm

Mô cơ chậm cũng có vai trò rất quan trọng, có chức năng nâng đỡ các cơ quan nội tạng cũng như giúp bạn có nhiều thời gian hơn giữa các lần đi vệ sinh.

• Bước 1: Ngồi thẳng lưng, khoanh chân. Tập trung vào cơ sàn chậu.
• Bước 2: Siết cơ sàn chậu chặt nhất có thể.
• Bước 3: Giữ nguyên tư thế trong 5 – 10 giây, sau đó thư giãn.
• Lặp lại động tác này 10 lần mỗi hiệp, thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.

3. Bài tập Kegel nằm

Một số phụ nữ cảm thấy thoải mái hơn khi thực hành động tác này khi nằm. Bạn có thể chọn giường, sàn nhà hoặc bất cứ mặt phẳng cứng nào làm nơi tập luyện.

• Bước 1: Nằm thẳng trên sàn, sau đó từ từ co đầu gối, hai bàn chân chạm sàn, nhấc hông lên.
• Bước 2: Tìm cơ sàn chậu rồi siết chặt chúng.
• Bước 3: Giữ nguyên trạng thái co bóp cơ vùng chậu trong 5 – 10 giây, sau đó thả ra.
• Lặp lại động tác này 10 lần mỗi hiệp, thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.

4. Bài tập Kegel đứng

Khi đã quen với những bài tập thể dục Kegel ngồi và nằm, bạn nên tập các động tác Kegel trong tư thế đứng. Nhờ đó, bạn có thể thực hành chúng bất cứ lúc nào thuận tiện.

• Bước 1: Đứng thẳng, tập trung vào cơ sàn chậu.
• Bước 2: Siết cơ vùng chậu thật chặt và căng. Bạn có thể nhận thấy một chút căng ở đùi, nhưng không nên căng ở bụng.
• Bước 3: Giữ trạng thái co bóp cơ vùng chậu trong tối đa 10 giây, sau đó thả lỏng.
• Lặp lại động tác này 10 lần mỗi hiệp, thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.

Tham khảo: Bài tập Kegel dành cho phụ nữ mang thai và sau sinh

Các bài tập dành cho nam giới

Đối với nam giới, các bài tập Kegel thực hiện trong khi nằm sẽ dễ dàng hơn. Vì thế trước khi đến với các động tác nâng cao, hãy bắt đầu bằng các tư thế căn bản sau:

• Tư thế nằm: Nằm thẳng lưng trên sàn (hoặc nằm sấp), co chân hoặc duỗi thẳng. Co và giữ cơ sàn chậu nhưng không làm co cơ mông, bụng hoặc đùi. Giữ nguyên tư thế trong 5 giây và lặp lại động tác.
• Tư thế ngồi hoặc đứng: Ngồi thẳng lưng trên ghế hoặc đứng trước gương. Co và giữ cơ sàn chậu trong 5 giây. Sau đó, thư giãn trong 5 giây và lặp lại động tác.
• Bài tập trong các công việc thường ngày: Mỗi khi bạn làm các công việc thường ngày, chẳng hạn như cạo râu, đánh răng, xem tivi hoặc ngồi làm việc, hãy tập co và thư giãn cơ sàn chậu. Động tác tương tự như khi tập ở tư thế nằm, ngồi và đứng.

Một số lưu ý khi thực hiện Kegel

Khi bạn thực hiện các động tác Kegel, hãy nhớ một số lưu ý sau đây: (5)

• Đi tiểu sạch trước khi tập.
• Khi mới bắt đầu, bạn nên tìm một nơi yên tĩnh, riêng tư để ngồi hoặc nằm trước khi thực hiện bài tập. Sau khi đã thuần thục, bạn sẽ thấy mình có thể thực hiện chúng ở bất cứ đâu.
• Lúc mới tập luyện, hãy căng các cơ ở sàn chậu trong 3 nhịp, sau đó thả lỏng 3 nhịp. Lặp lại động tác trong tối thiểu 10 lần mỗi hiệp, 3 hiệp/ngày. Trong vài ngày tiếp theo, hãy luyện tập cho đến khi bạn có thể giữ căng cơ trong 10 nhịp.
• Điều hòa nhịp thở khi thực hiện bài tập. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc đồng bộ nhịp thở với các động tác, hãy đếm đến 5 khi bạn co và giữ cơ.
• Nếu bạn cảm thấy đau ở bụng hoặc lưng sau một buổi tập Kegel, đó là dấu hiệu cho thấy bạn đang tập không đúng cách. Luôn nhớ rằng ngay cả khi bạn co cơ sàn chậu, các cơ ở bụng, lưng, mông và hai bên thân vẫn phải lỏng lẻo.
• Đừng vì nôn nóng đạt hiệu quả mà lạm dụng các bài tập Kegel. Nếu bạn tập quá sức, các cơ sẽ trở nên mệt mỏi và không thể hoàn thành nhiệm vụ của chúng.
• Trường hợp bạn không thấy kết quả mong muốn ngay lập tức, đừng vội bỏ cuộc. Tùy thuộc vào tốc độ tập luyện, sẽ mất khoảng 6 tuần hoặc hơn để tăng cường cơ sàn chậu.

Hiệu quả của Kegel cũng khác nhau ở mỗi người. Một số người nhận thấy sự cải thiện đáng kể trong việc kiểm soát cơ bắp và điều hòa tiết niệu. Số khác không thấy rõ sự cải thiện triệu chứng. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là những bài tập Kegel có tác dụng ngăn tình trạng của bạn trở nên tồi tệ hơn.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chú trọng phát triển chuyên sâu lĩnh vực sàn chậu với đầy đủ trang thiết bị hiện đại. Đây là nơi hội tụ cả ba chuyên khoa chú trọng phát triển điều trị hiệu quả bệnh lý sàn chậu nữ, bao gồm Niệu khoa, Phụ khoa và Hậu môn trực tràng.

Quy tụ đội ngũ y bác sĩ là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực sàn chậu tại Việt Nam, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phối hợp chặt chẽ cùng nhiều chuyên khoa khác, Trung tâm Sản phụ khoa là địa chỉ thăm khám và điều trị sức khỏe sàn chậu toàn diện cho mọi đối tượng: nam giới, thai phụ, phụ nữ sau sinh, phụ nữ tiền mãn kinh/mãn kinh…

Đến đây, người bệnh được tận hưởng dịch vụ thăm khám chất lượng cao, phác đồ điều trị cá thể hóa, tư vấn các gói tập sàn chậu phù hợp, được đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế theo sát trong suốt quá trình điều trị tại bệnh viện cũng như tập luyện phục hồi chức năng cơ sàn chậu tại nhà.

Bài tập Kegel được xem là phương pháp giúp tăng cường sự dẻo dai, chắc khỏe cho cơ sàn chậu. Lợi khuyên của bác sĩ là hãy bắt đầu bằng những động tác đơn giản rồi tăng dần độ phức tạp, bạn sẽ sớm đạt được kết quả như mong muốn.