Bài soạn lớp 8: Ôn tập truyện kí Việt Nam – soanvan.net

1. Lập bảng thống kê những văn bản truyện kí Việt Nam từ đầu năm học theo mẫu

Trả lời:

Tên văn bản, tác giả

Thể loại

Phương thức biểu đạt

Nội dung chủ yếu

Đặc sắc nghệ thuật

Tôi đi học

Thanh Tịnh

(1911 – 1988)

Truyện ngắn

Tự sự + miêu tả + biểu cảm

Hồi tưởng lại tâm trạng bỡ ngỡ, hồi hộp, lo sợ, những cảm giác trong sáng, mới lạ nảy nở trong lòng nhân vật tôi ở ngày đầu tiên đi học

Nhiều hình ảnh so sánh đặc sắc

Ngôn từ giàu chất thơ (Trữ tình)

Kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn

Trong lòng mẹ

Nguyên Hồng

(1918 – 1982)

Hồi kí

Tự sự + miêu tả + biểu cảm

Những đau đớn tủi cực của bé Hồng và tìn yêu thương mẹ tha thiết của em

Nhiều hình ảnh so sánh gợi cảm

Lời văn chân thuực giọng điệu trũ tình thiết tha

Tức nước vỡ bờ

Ngô Tất Tố

(1893 – 1954)

Tiểu thuyết

Tự sự + miêu tả

Phê phán xã hội thực dân nửa phong kiến tàn ác bất nhân và cơ ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông dân

Tính cách nhân vật miêu tả qua ngôn ngữ, hành động. Lời văn giản dị, chân thực.

Lão Hạc

Nam Cao

(1915 – 1951)

Truyện ngắn

Tự sự + miêu tả + biểu cảm + nghị luận

Số phận bi thảm của người nông dân trong xã hội cũ. Ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của họ.

Diễn biến tâm lí nhân vật sâu sắc.

Kể chuyện tự nhiên, chân thực.

2. Hãy nêu những điểm giống nhau và khác nhau chủ yếu về nội dung và hình thức nghệ thuật của ba văn bản trong các bài 2, 3 và 4.

Trả lời:

• Điểm giống nhau:
  • Nội dung:
    • Đều viết về con người và cuộc sống xã hội thời kì (1930 – 1945)
    • Đi sâu miêu tả số phận con người trong xã hội cũ.
    • Đều chan chứ tinh thần nhân đạo.
  • Nghệ thuật:
    • Đều là tự sự – truyện hiện đại
    • Sử dụng bút pháp hiện thực: Lối viết chân thực, gần với đời sống, hình ảnh giản dị, giá trị biểu cảm cao.
• Điểm khác nhau:

Điểm khác

Trong lòng mẹ

Tức nước vỡ bờ

Lão hạc

Nội dung

Nỗi khổ về tinh thần của bé Hồng

Thiếu thốn tình cảm của cha, mẹ

Bị những thành kiến đầy đọa

Tình yêu thương mẹ tha thiết mãnh liệt

Nỗi khổ về vật chất và tinh thần của chị Dậu

Sưu cao thuế nặng

Bị các thế lực phong kiến áp bức

Tình yêu chồng con tha thiết

Số phạn bi thảm và cuộc đời bế tắc của Lão Hạc. Nhưng phẩm chất vô cùng cao đẹp: coi trọng danh dự, sống nghĩa tình, thủy chung.

Nghệ thuật

Hồi kí

PTBĐ: tự sự – biểu cảm

Giọng văn hồi kí chân thực, thiết tha

Tiểu thuyết

PTBĐ: Tự sự

Khắc họa nhân vật qua ngôn ngữ, hành động

Truyện ngắn

PTBĐ: Tự sự nhưng đậm chất trữ tình và triết lí

Phân tích tâm lí nhân vật sâu sắc.

3. Trong mỗi văn bản của các bài 2, 3 và 4 kể trên, em thích nhất nhân vật hoặc đoạn văn nào? Vì sao?

Trả lời:

Trong các nhân vật thì em thích nhất là nhân vật Lão Hạc vì:

Lão Hạc là một nông dân nghèo cực, không được học hành, chẳng có chữ nghĩa, càng không biết nhiều lí luận về tình phụ tử. Nhưng cái chết dữ dội của lão là bằng chứng cảm động về cái tình cha con nguyên sơ mộc mạc mhưng thăm thẳm, thiêng liêng biết chừng nào! Cái chết của Lão Hạc, từ trong bản chất của nó, chưa hẳn là bi quan. Bởi, nó vẫn nói lên niềm tin sâu sắc và sự trường tồn vào bản chất của con người, qua mấy dòng suy ngẫm, triết lí của ông giáo ở cuối truyện:

“Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn!”