3 Bài văn Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong

Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao

Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao

I. Dàn ý Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao (Chuẩn):

1. Mở bài

– Giới thiệu về tác phẩm Chí Phèo- Diễn biến nội tâm nhân vật Chí Phèo được Nam Cao miêu tả hết sức sâu sắc.

2. Thân bài

a. Hoàn cảnh, xuất thân của Chí Phèo:+ Là một kẻ mồ côi, bị bỏ rơi ở lò gạch cũ+ Làm công cho Bá Kiến, nhưng bị Bá Kiến ghen đẩy vào tù+ Ra tù, Chí Phèo mất cả nhân hình nhân tính con người, mượn rượu để hành nghề ăn vạ và quên đi lương tri của mình.+ Sống bằng nghề “ăn vạ”, cướp giật và dọa nạt.=> Cuộc đời của Chí là điển hình của cuộc đời của những người nông dân Việt Nam trước Cách mạng. Số phận của Chí cũng là một điển hình của người nông dân bị tha hóa bởi xã hội và cường quyền.

b. Diễn biến tâm trạng của Chí:– Trước khi gặp Thị Nở:+ Luôn triền miên trong những cơn say, không có suy nghĩ, không nhận thức được bất cứ điều gì.+ Mục đích sống chỉ có đi ăn vạ, cướp bóc và làm tay sai cho Bá Kiến lấy tiền uống rượu+ Thế nhưng, Chí vẫn khao khát được giao tiếp với mọi người (tiếng chửi) dù chỉ bằng tiếng chửi.=> Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở chỉ là một cái xác không linh hồn, một con quỷ, không có suy nghĩ, nhận thức về xung quanh.

– Sau khi gặp Thị Nở: Chí Phèo có những tâm trạng cảm xúc lần đầu tiên được biết:- Hoàn cảnh gặp Thị Nở: Chí Phèo uống rượu say, gặp Thị Nở đi gánh nước ngủ quên ở bờ sông, lối vào nhà Chí. Họ ăn nằm với nhau và Thị sau đó đã đưa hắn vào lều, đắp chiếu cho hắn rồi ra về.

– Sự thức tỉnh của Chí Phèo:+ Chí Phèo nhận thức được về thời gian “Chí Phèo mở …rực rỡ”+ Cảm thấy sự bâng khuâng, mơ hồ trong lòng “hắn thấy …buồn”=> Chí Phèo đã tỉnh rượu và sợ rượu+ Hắn nhận thức được những âm thanh quen thuộc của sự sống “tiếng chim hót …nghe thấy”=> Hắn nhận ra những âm thanh quen thuộc của sự sống, hắn chợt nhận ra hắn buồn => đây là những cảm xúc rất chân thực, đời thường của một con người.=> Âm thanh ấy gợi lên trong lòng hắn những mơ ước đã rất xa xôi “hắn đã ao ước …dệt vải”.=> Chí Phèo đã lấy lại được ý thức của một con người+ Hắn nhận biết được bi kịch của cuộc đời mình: Đói rét, già nua, ốm đau và cô độc:=> Chí Phèo đã thức tỉnh phần lương tri con người , hắn có những nỗi sợ và cảm xúc đời thường – con quỷ chỉ biết tới rượu, sống cô độc, không có ý thức.

– Hắn mơ ước được trở lại làm người lương thiện:+ Ước mơ xưa kia của hắn “chồng cày thuê cuốc mướn, vợ dệt vải”+ Bát cháo hành của Thị Nở đã khiến hắn vô cùng ngạc nhiên, xúc động “hắn thấy mắt mình hình như ươn ướt” => Sự chăm sóc hắn nhận được lần đầu từ một người đàn bà, lần đầu được yêu thương, quan tâm và chăm sóc.+ Hắn mơ ước được trở lại làm người lương thiện , cùng Thị Nở xây dựng gia đình nhỏ =>Câu tỏ tình “Hay là …cho vui”=> Bừng lên trong lòng Chí là khát khao được trở về thế giới của những người lương thiện.+ Thị Nở sẽ mở đường cho hắn và giúp hắn vào “cái xã hội …thiện”.=> Cuộc gặp gỡ với Thị Nở đã đem tới cho Chí Phèo niềm hạnh phúc, tình yêu, mong muốn được yêu thương, được trở lại làm người lương thiện.

– Nỗi đau khổ, tuyệt vọng khi bị từ chối:+ Nguyên nhân: Định kiến xã hội ngăn cấm + bà cô thị Nở.+ Đầu tiên, Chí Phèo ngạc nhiên => ngẩn người “hắn nghĩ …ngẩn người” =>Sự ngạc nhiên, bất lực khi hiểu ra bi kịch của mình.+ Hắn hồi tưởng lại những yêu thương, chăm sóc của Thị dành cho mình “hắn …hành” => muốn níu kéo những yêu thương “hắn sửng …tay” nhưng bị “gạt tay, …cái”.=> Hắn muốn quay lại làm người, con đường ấy chính là Thị Nở nhưng hắn đã bị cự tuyệt.=> Con đường cuối cùng bị đứt đoạn, hắn tìm tới rượu, nhưng hắn không thể say được nữa “hơi rượu …hành” => hắn khóc “hắn …rức”.=> Ý nghĩa giọt nước mắt của Chí: Giọt nước mắt đau khổ, tuyệt vọng tận cùng, bị đẩy khỏi xã hội trong khao khát được quay lại làm người lương thiện.

– Tâm trạng bi phẫn, đau khổ, tuyệt vọng đến tận cùng:+ Mong muốn làm người bị từ chối, Chí uống rượu rồi xách dao đi+ Ban đầu, hắn định rẽ vào nhà thị Nở, thế nhưng, hắn cứ đi rồi xông vào nhà Bá Kiến.+Tại đây, Chí đanh thép chỉ vào mặt cụ Bá đòi lại quyền làm người, quyền được lương thiện “Tao muốn … thiện”.=> Chí Phèo hiểu rằng mọi nguồn cơn của hắn đều bắt nguồn từ Bá Kiền =>hắn đâm chết Bá Kiến rồi tự tử.+ Câu hỏi “Ai cho … thiện?”: Câu hỏi ám ảnh, bày tỏ cái khao khát được làm người lương thiện cháy bỏng của Chí Phèo.

c. Kết luận chung:– Tâm trạng Chí Phèo diễn biến phức tạp sâu sắc- Từ không xúc cảm, không tỉnh táo, đến ý thức được số phận của mình, hạnh phúc, mong muốn được làm người lương thiện – bi phẫn, đau khổ, tuyệt vọng khi bị từ chối quyền làm người.- Nam Cao thật tài năng khi dựng lên tâm trạng Chí Phèo hết sức đặc sắc.

3. Kết bài

– Khẳng định lại vấn đề- Nam Cao đã dựng lên tâm trạng của Chí Phèo điển hình cho người nông dân bị tha hóa, sâu trong tâm họ là khao khát được trở về, là nhân phẩm không ai có thể chà đạp.

II. Bài văn mẫu Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao

1. Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện ngắn Chí Phèo, mẫu số 1 (Chuẩn):

Văn học hiện thực là bộ phận văn học chứa đựng nhiều dấu ấn và giá trị của văn học Việt Nam. Nhắc đến giai đoạn văn học này, không thể không nhắc tác phẩm có sức mạnh “làm mờ hết các tác phẩm khác cùng ra một thời” mang tên “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao. Trong thiên truyện ngắn này, người được mệnh danh là nhà văn của những người nông dân đã thành công xây dựng nhân vật điển hình Chí Phèo với diễn biến tâm trạng nhân vật vô cùng đặc sắc.

Lấy bối cảnh làng quê Việt Nam nghèo đói trước Cách mạng tháng Tám đầy ám ảnh về những tối tăm, áp bức, ngột ngạt. Nam Cao đã bắt đầu chắp bút cho câu chuyện của mình. Cuộc đời Chí Phèo là một chuỗi dài của bi kịch chất chồng, từ vị trí người nông dân hiền lành đến kẻ bị xô đẩy vào con đường lưu manh tha hóa, muốn được làm người mà không thể được. Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo do đó có sự biến chuyển, đổi thay theo từng thời điểm, ứng với từng bi kịch cuộc đời hắn.

Đầu tiên, Chí Phèo xuất hiện mở đầu câu chuyện vô cùng ấn tượng và ám ảnh. Không có bất kỳ khung nền hoành tráng hay bối cảnh phụ trợ nào, Chí hiện lên trong tư thế “vừa đi vừa chửi”. Hắn dần lộ diện trước mắt độc giả với tiếng chửi và dáng người xiêu vẹo của một tên nghiện rượu. Hắn chửi ai? “chửi trời” rồi “chửi đời”, “chửi cả làng Vũ Đại”, “chửi đứa nào không chửi nhau với hắn”, cuối cùng “chửi đứa nào đã đẻ ra hắn”. Chí chửi bâng quơ, không nhắm vào cụ thể một ai thế nhưng trong đó lại ẩn chứa thật nhiều bi kịch xót xa.

Nào có ai lại chửi cha chửi mẹ, thế nhưng Chí Phèo thì khác. Ngay từ khi sinh ra, Chí đã “trần truồng và xám ngắt trong một cái váy đụp để bên cạnh lò gạch bỏ không” đầy bất hạnh. Anh thả ống lương “rước lấy và đem cho một người đàn bà góa mù”, sau đó đem bán cho bác phó cối. Chí bị bỏ rơi rồi lớn lên trong cảnh bơ vơ, không không cha mẹ, không ai thân thích, không nơi nương tựa, không một tấc đất cắm dùi. Suốt 20 năm, “hết đi ở cho nhà này lại đi ở cho nhà nọ”, cho đến khi làm canh điền cho lí Kiến. 20 năm cay đắng khổ cực, nội tâm và suy nghĩ người thanh niên hiền lành lương thiện có lẽ vẫn khao khát và hướng tới những điều tốt đẹp, nhân văn ở đời.

Thế nhưng lí Kiến vì ghen tuông, đẩy Chí Phèo vào ngục tù, cuộc đời Chí bước sang một hướng khác. 8 năm ròng rã, nhà tù thực dân đã khiến Chí Phèo dần thay đổi, khi trở về “trông khác hẳn”, “trông đặc thằng săng đá. Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết!”. Nhân hình hủy hoại, Chí còn mất đi cả nhân tính. Ngày xưa hắn mồ côi nhưng vẫn tu chí làm ăn trong sạch, làm đủ công việc chỉ mong có cuộc sống yên bình, nhưng ra tù rồi, Chí chỉ đắm mình trong cơn say, quen thói ăn vạ. Bất kỳ lúc nào hắn cũng có thể nằm ngã ra, dùng mảnh chai sắc lẹm rạch mặt mình để “ăn vạ”, để cướp giật thứ mình cần.

Bài văn Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện Chí Phèo

Với âm mưu thủ đoạn, Bá Kiến lại lợi dụng Chí, biến Chí thành công cụ đòi nợ biết nói. Chấp nhận trở thành tay sai cho Bá Kiến, Chí Phèo đã bán linh hồn mình cho quỷ dữ. Đan xen giữa những bi kịch, cuộc đời hắn chồng chất bao tội lỗi “bao nhiêu việc ức hiếp, phá phách đâm chém, người ta giao cho hắn làm”. Để kiếm tiền uống rượu, hắn đâm thuê chém mướn. Những cơn say cứ kéo dài, mênh mang không tỉnh. Hắn bị xô đẩy, sa ngã vào con đường lưu manh và mất dần nhân tính, trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại “Hắn biết đâu hắn đã phá bao nhiêu cơ nghiệp, đập nát bao nhiêu cảnh yên vui, đạp đổ bao nhiêu hạnh phúc, làm chảy máu và nước mắt của bao người lương thiện”. Nam Cao không những tái hiện đời sống khốn cùng của nhân vật, diễn tả những biến đổi tâm lý đặc sắc mà còn tinh tế phát hiện và phơi bày thế lực thực sự đẩy những người nông dân vào con đường tha hóa như Bá Kiến, phần nào lý giải cho hiện thức nhân cách vặn vẹo của người nông dân lương thiện.

Tất cả những việc Chí làm cùng bi kịch lưu manh hóa mà hắn phải chịu đẩy hắn vào tình cảnh bị cả xã hội ruồng bỏ. Dân làng ai cũng sợ hắn “tránh mặt hắn mỗi lần hắn qua”, không phản ứng tiếng chửi của hắn “mặc thây cha nó”, năm thì mười họa mới “ba con chó dữ với một thằng say rượu!”. Cho đến khi, Chí gặp Thị Nở – người đàn bà “xấu ma chê quỷ hờn” ở làng Vũ Đại ấy. Sau một đêm hai người ăn nằm với nhau, Chí Phèo bị ốm. Thị nấu cho Chí 1 bát cháo hành. Người đàn bà xấu xí ngẩn ngơ ấy lại là người đầu tiên quan tâm, chăm sóc Chí, đem đến cho Chí tình yêu thương mộc mạc, chân thành.

Bát cháo hành ấy Thị Nở nấu cho Chí Phèo đã khiến tâm lý hắn thay đổi. Từ khi sinh ra, hắn muốn ăn thì phải dọa, phải cướp nhưng lần này lại “ được một người đàn bà cho”. Sâu trong nội tâm kẻ lưu manh nảy sinh diễn biến vô cùng phức tạp mà thấm thía.

Cuộc gặp gỡ với Thị Nỡ đã làm thức tỉnh nội tâm của kẻ đã bán mình cho quỷ dữ. Sáng hôm sau, Chí Phèo tỉnh dậy mà “lòng bâng khuâng mơ hồ buồn”. Chí nhận biết được thời gian và không gian, thấy “trời sáng đã lâu. Mặt trời chắc đã lên cao và nắng bên ngoài chắc là rực rỡ”. Hắn nghe thấy tiếng chim hót, tiếng người đi chợ nói cười, tiếng anh thuyền chèo gõ mái… Hắn nghe thấy những âm thanh cất lên từ cuộc sống.

Trước khi gặp Thị Nở, Chí Phèo không có suy nghĩ, không có ước mơ, chẳng ý thức được sự sống, chỉ vờ vật tháng này qua năm khác. Vậy mà hôm nay, những khát khao tưởng chừng đã biến mất bị lay động. Hắn hồi tưởng lại những ngày xưa với những ước mơ bình dị về “một gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải”, nuôi lợn làm vốn, khá giả hơn thì mua dăm ba sào ruộng. Lần đầu tiên sau bao ngày rạch mặt ăn vạ, hắn biết lo âu, cảm thấy “đã tới cái dốc bên kia cuộc đời”, sợ “đói rét và ốm đau, và cô độc”.

Ở đây, Nam Cao đã giúp độc giả thấy được bản chất lương thiện bị vùi lấp của Chí Phèo nhờ “tình yêu” và sự săn sóc của thị Nở mà hiện lên. “trận ốm thay đổi hẳn về sinh lí, cũng thay đổi về tâm lí nữa” của Chí Phèo. Đây là cái nhìn nhân đạo đầy sâu sắc của nhà văn với tấm lòng xót thương đồng cảm cho những kiếp người nghèo khổ, chất phác bị xô đẩy vào con đường lưu manh, tội lỗi.

Lương tri và linh hồn thức tỉnh, Chí Phèo bỗng “thèm lương thiện, muốn làm hòa với mọi người biết bao!”. Hắn đã nghĩ “Thị sẽ là người mở đường cho hắn”, hắn khao khát được nhận lại “vào cái xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện”. Thế nên, Chí mở lời với Thị Nở: “Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui”. Câu nói vu vơ ấy thực chất chứa đựng chân tình, mang theo khát khao mãnh liệt được sống làm người của Chí Phèo. Sự đồng ý của Thị sẽ quyết định cho hướng rẽ tiếp theo của cuộc đời hắn.

Thế nhưng, vui vẻ chẳng được bao lâu, bi kịch lại ập đến. Sau khi nghe lời đay nghiến của bà cô, Thị Nở gạt tay Chí Phèo. Lần này, Chí sa chân vào vực sâu của bi kịch tinh thần đớn đau, quằn quại.

Chí Phèo rơi vào một bi kịch tinh thần, đau đớn, quằn quại. Hắn “ngẩn người” khi nhìn và nghe Thị nói. Ban đầu, Chí “ngạc nhiên” thế rồi “nghĩ ngợi một tí rồi hình như hiểu, hắn bỗng nhiên ngẩn người”. Hắn dường như hiểu được bản thân đã bị từ chối, bị ngăn cản. Hắn “sửng sốt” đứng lên đuổi theo, “nắm lấy tay” Thị như muốn níu kéo con đường duy nhất cuối cùng để trở về làm người. Nhưng Thị Nở gạt tay hắn ra, “giúi thêm cho một cái.” ngã “lăn khoèo xuống sân”. Chí vật vã trong tuyệt vọng đau đớn, vớ một hòn gạch toan đập đầu ăn vạ!

Rồi hắn uống rượu, nhưng “càng uống càng tỉnh ra”, nỗi đau vô hạn càng thấm thía trong tâm hồn. Mong muốn được làm người, được sống lương thiện đã dứt khoát bị cự tuyệt, “hắn ôm mặt rưng rức”. Giọt nước mắt của Chí khi ấy chính là nước mắt của nỗi đau cùng cực. Trong cơn bi phẫn đến đỉnh điểm, Chí xách dao đến gặp Bá Kiến. Hắn không ăn vạ đòi tiền như mọi lần mà đòi quyền “làm người lương thiện!”.

Câu nói của Chí Phèo rằng: “… Ai cho tao lương thiện? Làm thế nào cho mất được hết những vết mảnh chai trên mặt này? Tao không thể là người lương thiện nữa. Biết không!…” không chỉ là bằng chứng vạch mặt, kết án tội ác của Bá Kiến mà còn chất chứa bao bi thương bất hạnh của một kiếp người khốn khổ. Chí Phèo giết Bá Kiến rồi tự sát, hắn đã tự tay giết chế chính kẻ đã làm hại đời mình. Quyết định tự kết liễu của Chí là quyết tâm không muốn quay lại cuộc sống lưu manh, không muốn tiếp tục làm quỷ dữ làng Vũ Đại. Chí Phèo đã chết, chết trong quằn quại, trong uất hận đau thương, chết trên ngưỡng cửa trở về của cuộc đời.

Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo trải qua nhiều biến chuyển, đã đi từ kẻ vô cảm, không ý thức và nghĩ suy về tương lai đến sự thức tỉnh và khát khao được yêu thương, được sống cuộc đời lương thiện. Và cuối cùng khép lại bằng những đau khổ, bi phẫn và tuyệt vọng. Tất cả được xây dựng và tái hiện đầy xót xa, sinh động qua cảm hứng và lòng nhân đạo sâu sắc của tác giả Nam Cao. Nam Cao đã miêu tả nội tâm xuất sắc của nhân vật bằng ngôn ngữ độc đáo cùng lối kể chuyện lôi cuốn. Để rồi qua diễn biến tâm trạng ấy, chúng ta có thể thấy được cuộc đời và những giá trị đáng nâng niu của những người nông dân nghèo dù bị đẩy đến đường cùng, rơi vào con đường tha hóa, lưu manh nhưng vẫn khát khao được sống lương thiện.

Chí Phèo cùng truyện ngắn cùng tên theo đó đã trở thành nhân vật điển hình và tác phẩm tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Không những ghi dấu ấn mạnh mẽ phong cách của Nam Cao, tác phẩm còn để lại trong lòng thế hệ độc giả nhiều nghĩ suy cùng câu nói đầy ám ảnh “Ai cho tao lương thiện?”.

– HẾT BÀI 1 –

Cùng với việc tham khảo bài văn mẫu phân tích diễn biến tâm trạng của Chí Phèo, để có thêm nhiều nhận thức về nội dung, giá trị tư tưởng, nghệ thuật mà truyện ngắn Chí Phèo muốn truyền tải, các em có thể tham khảo bài Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo, Phân tích nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn Chí Phèo, Tư tưởng nhân đạo của Nam Cao qua Chí Phèo, phân tích nhân vật Thị Nở trong tác phẩm Chí Phèo,…

2. Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao, mẫu số 2 (Chuẩn)

3. Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao, mẫu số 3:

1. Khái quát tác giả, tác phẩm và bi kịch nhân vật

a. Nam Cao (1915 – 1951) là nhà văn hiện thực lớn có tư tưởng nhân đạo vừa sâu sắc, vừa mới mẻ, độc đáo. Sáng tác của ông trước Cách mạng xoay quanh hai đề tài chính là trí thức tiểu tư sản và người nông dân cùng khổ. Điều làm ông day dứt đến đau đớn là tình trạng nhân cách con người bị hủy hoại. Là nhà văn có biệt tài phân tích tâm lí, Nam Cao đã khám phá ra những diễn biến nội tâm nhân vật vừa tất yếu, vừa bất ngờ rất thú vị. Qua việc tìm hiểu diễn biến tâm trạng Chí Phèo từ buổi sáng sau khi gặp Thị Nở đến khi kết thúc cuộc đời, chúng ta cũng có thể thấy rõ điều đó.

b. “Chí Phèo” là kiệt tác của Nam Cao về đề tài người nông dân và là kết tinh khá đầy đủ cho tài năng của Nam Cao. Tác phẩm đi sâu vào tấn bi kịch tinh thần của nhân vật chính Chí Phèo. Bi kịch của Chí Phèo gồm hai bi kịch nối tiếp nhau. Thứ nhất, bi kịch bị tha hóa, đầy đọa lăng nhục, từ một con người nông dân lương thiện bị xã hội biến thành một kẻ bất lương, thậm chí thành “con quỷ dữ”. Bi kịch thứ hai là bi kịch bị từ chối quyền làm người.

Đoạn mô tả Chí Phèo từ buổi sáng sau khi gặp Thị Nở đến khi kết thúc cuộc đời thuộc bi kịch thứ hai.

2. Phân tích cụ thể diễn biến tâm trạng Chí Phèo.

a. Trước hết là sự thức tỉnh. Bắt đầu là tỉnh rượu. “Sau những cơn say vô tận”, “bây giờ thì hắn tỉnh” sau đêm gặp Thị Nở, Chí Phèo đã sống lại những cảm xúc đầy nhân tính. Hắn cảm nhận được không gian xung quanh với “cái lều ẩm thấp mới chỉ lờ mờ”. Đặc biệt hắn đã cảm nhận được những âm thanh quen thuộc của cuộc sống quanh mình: “Tiếng cười nói của những người đi chợ; tiếng gõ mái chèo đuổi cá, tiếng chim hót ngoài kia vui vẻ quá!”. Những âm thanh bình dị ấy ngày nào chả có, nhưng xưa nay, vì say hắn bị xã hội làm cho “mù điếc cả tâm hồn”, không nghe được. Giờ đây được Thị Nở làm cho tâm hồn hắn sáng tỏ, thì những âm thanh ấy bỗng vọng sâu vào trái tim hắn như tiếng gọi tha thiết của sự sống. Cùng với sự cảm nhận bức tranh cuộc sống xung quanh, Chí Phèo cũng đã cảm nhận được một cách thấm thía về tình trạng thê thảm của bản thân mình (già nua, cô độc, trắng tay). Đoạn đối thoại của hai người đàn bà đã gợi nhắc cho hắn mơ ước về một gia đình hạnh phúc, bình dị. Nhưng giờ đây, Chí chỉ thấy một thực tại buồn bã, cô đơn:”Chí Phèo dường như đã trông thấy trước tuổi già của hắn, đói rét, ốm đau và cô độc, điều này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau”.

Những bài văn Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo hay nhất

b. Sau khi tỉnh rượu, Chí Phèo tỉnh ngộ và hi vọng. Chí Phèo ăn bát cháo hành được trao từ bàn tay ấm nóng đầy tình thương của Thị Nở, hắn vô cùng cảm động và thực sự phục sinh tâm hồn. Hắn “rất ngạc nhiên”, “mắt hắn hình như ươn ướt” bỏi vì “đây là lần thứ nhất hán được người ta cho cái gì”. Hắn nhận ra “Trời ơi, chào mới thơm làm sao!”. Hương vị của bát chào hành hay hương vị của tình yêu chân thành và cảm động, hạnh phúc giản dị và thấm thía lần đầut tiên Chí Phèo được hưởng đã đánh thức nhân tính vùi dập bấy lâu?”Trời ơi! Hắn thèm lương thiện, hắn muốn làm hòa với mọi người biết bao! Thị Nở sẽ mở đường cho hắn”, mọi người sẽ lại nhận hắn vào cái xã hội bằng phẳng của những con người lương thiện. Chúng sẽ làm thành một cặp rất xứng đôi. Chúng nhất định sẽ lấy nhau. Câu trả lời của Thị Nở lúc này sẽ quyết định số phận của Chí: được kết nạp lại xã hội loài người hay vĩnh viễn bị đày đọa trong kiếp sống thú vật? Chí Phèo hồi hộp hi vọng. Nhưng cánh của hi vọng vừa hé mở thì đã bị đóng sầm ngay lại. Vì bà cô không cho Thị Nở “đâm đầu” đi lấy “thằng chỉ có một nghề là rạch mặt ăn vạ”. Chí Phèo nghĩ ngợi một lát rồi bỗng nhiên “ngẩn người”. Hắn “sửng sốt”. Hắn lôi rượu ra uống. “Nhưng càng uống càng tỉnh ra! Chao ôi! Buồn”. Hắn cứ thoảng lấy hơi cháo hành – hơi của tình yêu hạnh phúc đang sắp tuột khỏi bàn tay cố níu kéo của Chí và “ôm mặt khóc rưng rức”. Đây chính là đỉnh điểm của bi kịch tinh thần trong Chí Phèo.

c. Quằn quại trong đau khổ và tuyệt vọng, Chí Phèo lại xách dao ra đi. Nhưng hắn không rẽ vào nhà Thị Nở như đã dự định ban đầu (đến đâm chết con đĩ Nở và con khọm già kia) mà đến thẳng nhà Bá Kiến. Trong cơn say, hắn càng thấm thía tội ác của kẻ đã cướp đi hình người và hồn người của hắn. Chí Phèo đã vung lưỡi dao căm thù lên giết chết Bá Kiến và quay lại tự kết liễu cuộc đời. Chí Phèo chết vì không tìm ra lối thoát, vì xã hội không cho hắn sống.

Gấp trang sách “Chí Phèo” lại, ta vẫn nghe văng vẳng đâu đây câu hỏi găy gắt đến tuyệt vọng của Chí: “Ai cho tao lương thiện?”. Đó là “Một câu hỏi lớn. Không lời đáp” còn làm day dứt hàng triệu trái tim người đọc: Làm thế nào để được sống cuộc sống con người trong cái xã hội tàn bạo vùi dập nhân tính ấy? Đấy cũng chính là bi kịch lớn nhất ở nhân vật yêu quý này.

Tác phẩm kết thúc, Chí Phèo Chết. Nhưng dường như hiện tượng Chí Phèo – hiện tượng hàng vạn người nông dân lương thiện bị xã hội đẩy vào con đường tha hóa, lưu manh hóa và khi ý thức nhân phẩm trở về thì bị xã hội lạnh lùng cự tuyệt vẫn chưa chấm dứt. Chi tiết cái lò gạch bỏ không, vắng người qua lại hiện ra ở cuối tác phẩm khi Thị Nở nhìn nhanh xuống bụng, bỗng tưởng tượng ra hình ảnh này đã nói với ta điều gì đó.

Kết luận

Quá trình diễn biến tâm trạng nói trên của Chí Phèo đã làm nổi rõ bi kịch: “Sinh ra là người mà không được làm người”. Qua đó, Nam Cao đã bày tỏ sự cảm thông sâu sắc với khát vọng lương thiện trong con người và sự bế tắc của hiện thực xã hội bấy giờ.

– HẾT-

Như vậy chúng tôi đã gợi ý cho các em cách phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Chí phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao. Tiếp theo, để ôn tập kiến thức, chuẩn bị tốt cho các bài kiểm tra, bài thi môn Ngữ văn trên lớp, các em có thể tham khảo thêm các bài văn mẫu nổi bật trong danh sách các bài văn hay lớp 11 mà Taimienphi.vn biên soạn, tổng hợp như Phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu, Phân tích Vẻ đẹp cổ điển và hiện đại của Tràng Giang, Phân tích cái ngông của Tản Đà trong bài Hầu trời, phân tích bài thơ Câu cá mùa thu,…

https://thuthuat.taimienphi.vn/phan-tich-dien-bien-tam-trang-nhan-vat-chi-pheo-trong-truyen-ngan-cung-ten-cua-nam-cao-40827n.aspx