Phân tích đoạn trích Hai tâm trạng trong Chiến tranh và hòa bình

Đề bài

Phân tích đoạn trích Hai tâm trạng trong Chiến tranh và hòa bình của L. Tônxtôi.

Lời giải chi tiết

Cuối phần một, sau lời lẽ cây sồi già và lời đồng tình hưởng ứng của Andrây là lời độc thoại nội tâm chậm rãi, lặng buồn: một loạt những ý tưởng mới mẻ, vô vọng nhưng buồn buồn dìu dịu do cây sồi gợi lên. Tất cả phảng phất một nỗi buồn sâu lắng (bởi những sự kiện đã diễn ra trong đời chàng đều đau đớn mạnh mẽ, sâu sắc) mà dịu nhẹ (vì tất cả đã lùi vào dĩ vãng). Chỉ còn đây một con người cố sống nốt cho hết cuộc đời mình, không còn hy vọng gì về hạnh phúc, tình yêu, lẽ sống, không ưu tư, không ước muốn.

Cuối phần hai, một loạt những hồi ức tốt đẹp nhất, ấn tượng nhất của cuộc đời Andrây dồn dập ùa về trong tâm hồn chàng.

(Chiến trường Auxterlitx với bầu trời cao lồng lộng)

Cách đây bốn năm, năm 1805, Adrây tham gia trận Auxterlitx với giấc mộng công danh, mong muốn đạt được chiến công như của Napôlêông – từ một đại úy trở thành hoàng đế khiến cả thế giới phải nể phục, nhờ một trận đánh lẫy lừng – trận Tulông. Giấc mộng Tulông ám ảnh suốt một thời tuổi trẻ của Anđrây. Trong trận chiến với quân Pháp tại Auxterlitx. Andrây cầm cờ xông lên và trúng đạn ngã xuống. Chàng nhìn lên, thấy bầu trời cao xanh vô tận trên đầu. Tới lúc ấy, chàng mới thấy hết cái vô nghĩa, bé nhỏ của việc đi tìm vinh quang bằng con đường chiến tranh, gây đổ máu và chết chóc. Bầu trời cao lồng lộng từ lúc đó là nơi soi sáng, thức tỉnh tâm hồn chàng. Hình ảnh ấy thường trở đi trở về trong nghĩ suy và tình cảm của Andrây, nhất là vào những khúc ngoặt của cuộc đời.

Khuôn mặt đầy vẻ trách móc khi tắt thở. Sau khi bị thương ở Auxtetlitx, Andrây đột ngột về nhà trong một đêm đông giá lạnh đúng lúc vợ chàng sinh đứa con đầu lòng và qua đời. Khuôn mặt nàng đượm vẻ trách móc. Andrây ân hận, đau buồn vì cái chết của vợ. Bi kịch vỡ mộng ở chiến trường cùng bi kịch gia đình đã đẩy Anđrây vào tâm trạng chán chường, tuyệt vọng. Đang trong tâm trạng ấy thì Pie một người bạn thân, hiền lành, tốt bụng đến thăm Andrây. Trên chuyến phà, Pie khuyên Anđrây hãy sống vì người khác, quên đi nỗi buồn đau của riêng mình. Và kỉ niệm gần nhất còn tươi rói trong tâm hồn chàng là người con gái bồi hồi, xúc động, muốn bay lên với vầng trăng.

Tất cả những hồi ức và liên tưởng ấy – bài học cay đắng nơi chiến trường, kỉ niệm đau thương về người vợ, tấm lòng chân thành của người bạn, vẻ đẹp hồn nhiên, tươi trẻ, đầy sức sống của cô gái mới quen – đã làm Anđrây bừng tỉnh. Phút thay đổi tâm hồn được diễn tả bằng nhịp điệu gấp gáp, sôi động của câu văn. Cái tâm trạng náo nức, hăm hở, đầy nghị lực biểu hiện trong những lời khẳng định dứt khoát, mạnh mẽ, quả quyết: “Không, cuộc đời chưa chấm dứt ở tuổi ba mươi mốt”. Anđrây đã hiểu rằng không thể chỉ đắm chìm trong đau khổ, cần phải vượt lên sự cô đơn, không phải chỉ sống vì mình mà phải biết sống vì người khác. Dòng suy tư thể hiện rõ ràng và sinh động năng lực tư duy khúc chiết, trong sáng của công tước Anđrây, một con người trung thực, chân thành, giàu nghị lực. Vào giờ phút này, Anđrây đã tìm được câu trả lời cho niềm day dứt suốt đời mình: Sống cho mình hay sống cho mọi người? “Sao cho cuộc sống của ta trải qua không phải chỉ vì mình ta”. Câu trả lời đã giúp chàng trở nên mạnh mẽ, giàu nghị lực và niềm tin trên con đường đi tìm chân lý; bởi chàng vốn là người “dốc hết tâm hồn đi tìm một điều duy nhất: làm sao trở thành người tốt hoàn toàn”. Nhân vật Anđrây Bôncônxki mang một vẻ đẹp trí tuệ sâu xa và tâm hồn cao cả vì lẽ đó.

Qua đoạn trích Hai tâm trạng, chúng ta có thể cảm nhận được phong cách và cá tính sáng tạo của Tônxtôi. Bằng ngòi bút hiện thực, tài phân tích tâm lý tinh vi, sắc sảo, nhà văn miêu tả con người như nó đang tồn tại, tính cách con người được quan niệm như một dòng sông, vận động và lưu chuyển không ngừng. Động lực của phép biện chứng tâm hồn bắt nguồn từ những cảm xúc, suy tư, những trăn trở trong tâm hồn con người để vươn tới sự hoàn thiện mình. Để đi sâu vào phép biện chứng tâm hồn đó, Tônxtôi triệt để sử dụng hai phương thức nghệ thuật. Một là, dùng thiên nhiên để vừa tạo dựng phong cảnh, không gian, thời gian, không khí và phong vị Nga, vừa góp phần khắc họa những diễn biến tâm lý tinh vi của nhân vật. Chiến tranh và hòa bình đã có những bức tranh thiên nhiên trở thành mẫu mực cổ điển trong kho tàng văn chương thế giới về miêu tả nội tâm: bầu trời Auxterlitx lồng lộng của Andrây Bôncônxki; đêm trăng huyền ảo ở Ôtratnôiê của Natasa Rôxtôva; bầu trời đầy tiếng nhạc thần kỳ đêm trước trận chiến đấu của Pêchia Rôxtôp; ngôi sao Chổi rực sáng trên nền trời Matxcơva của Pie Bêdukhôp; và hình ảnh cây sồi già mùa xuân của Anđrây. Đó là những hình tượng thiên nhiên độc đáo, tượng trưng cho những gì cao cả, tốt dẹp, vĩnh hằng mà các nhân vật này khát khao vươn tới. Hai là, nhà văn đã dùng ngôn ngữ miêu tả độc thoại nội tâm để thâm nhập và phản ánh dòng suy tư, cảm xúc của nhân vật một cách chính xác, khúc chiết và đầy tinh tế, khiến cho nhân vật của Tônxtôi có một chiều sâu tâm lý, một sự đầy đặn về tầm hồn và một tầm cao trí tuệ khó quên.

Loigiaihay.com

Theo dõi chúng tôi www.hql-neu.edu.vn để có thêm nhiều thông tin bổ ích nhé!!!