Phân tích triết lí nhân sinh trong bài thơ Nhàn hay chọn lọc

1. Dàn ý Phân tích triết lí nhân sinh trong bài thơ Nhàn hay chọn lọc:

1.1. Mở bài:

– Giới thiệu Nguyễn Bỉnh Khiêm và bài thơ “Nhàn”.

– Tóm tắt triết lí nhân sinh trong bài thơ.

1.2. Thân bài:

– Sáng tác và thể loại của bài thơ.

– Lý do Nguyễn Bỉnh Khiêm chọn sống gần gũi làng quê bình dị.

– Triết lí nhân sinh: Cái đẹp trong tâm hồn là quan trọng, không giống như công danh và phú quý như một giấc mơ.

– Nguyễn Bỉnh Khiêm chọn sống thong thả, ung dung, và thú vui tao nhã.

– Ngôn ngữ thơ mộc mạc, tự nhiên, giản dị, và cách ngắt nhịp diễn tả lối sống nhàn tản, thư thái.

– So sánh “phú quý” với “chiêm bao” để bộc lộ thái độ xem thường phú quý.

1.3. Kết bài:

– Khẳng định triết lí nhân sinh của Nguyễn Bỉnh Khiêm trong bài thơ “Nhàn”.

– Suy nghĩ của bản thân về hai câu thơ cuối, nhấn mạnh ý nghĩa của việc sống thong thả, ung dung, và tìm niềm vui trong cuộc sống.

2. Phân tích triết lí nhân sinh trong bài thơ Nhàn hay chọn lọc:

Nguyễn Bỉnh Khiêm là một nhà văn, nhà thơ có học vấn uyên thâm và từng làm quan, tuy nhiên vì sự bất công trong chính quyền, ông đã từ chức về sống ẩn dật với một cuộc sống thong thả, thanh tịnh. Ông được biết đến với hai tập thơ tiếng Hán “Bạch Vân am thi tập” và tập thơ tiếng Nôm “Bạch Vân quốc ngữ thi”. Bài thơ “Nhàn” được lấy từ tập thơ “Bạch Vân quốc ngữ thi” và viết bằng thể thất ngôn bát cú đường luật, tản mạn về cuộc sống thanh tịnh, an nhàn tại nơi đồng quê.

Bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm phản ánh tâm hồn tràn đầy niềm vui và sự thanh tịnh trong tâm hồn của tác giả. Điểm nhấn và tinh thần chủ đạo của bài thơ chính là cuộc sống an nhàn, thanh thản nơi đồng quê. Dù chỉ gồm 8 câu thơ đường luật, tác giả đã thành công trong việc tạo ra một bức tranh cuộc sống êm ả tại nơi đồng quê. Bài thơ bắt đầu bằng hai câu thơ đơn giản, mộc mạc:

Một mai một cuốc, một cần câu Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

Bằng phép lặp “một”-“một”, bài thơ đã mô tả một bức tranh bình dị, chất phác về cuộc sống ở miền quê nghèo. Hai câu thơ đầu tiên cho thấy tâm hồn thanh tịnh và sự yên bình của thiên nhiên tại miền Bắc Bộ. “Một cuốc”, “một cần câu” thể hiện sự giản dị, mộc mạc của một người nông dân. Nguyễn Bỉnh Khiêm được hình dung như một người nông dân lão luyện, vui đùa với thú vui tao nhã như câu cá và làm vườn.

Đây là một cuộc sống mà nhiều người thời kỳ phong kiến ước ao, tuy nhiên, không phải ai cũng có thể từ bỏ cuộc sống quan trường để trở về đồng quê như Nguyễn Bỉnh Khiêm. Động từ “thơ thẩn” trong câu thứ hai đã tạo ra một nhịp điệu êm dịu cho đọc giả.

Dù ở chốn đông người, Nguyễn Bỉnh Khiêm vẫn không quên cuộc sống hiện tại của mình và sống “an phận”. Cuộc sống của ông đã khiến nhiều người ngưỡng mộ. Hai câu thơ tiếp theo càng mô tả rõ nét hình ảnh “lão nông Nguyễn Bỉnh Khiêm”.

Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ Người khôn người đến chốn lao xao

Sau khi rời khỏi chốn quan trường, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã tìm đến một nơi vắng vẻ để sống. Ông tự nhận mình là “dại” vì quyết định này, nhưng đây lại là điều khiến nhiều người ngưỡng mộ và ghen tỵ. Ông sử dụng từ ngữ độc đáo để miêu tả phong cách sống của mình, và cho rằng những người chọn theo đường quan trường là những người “khôn”. Điều này có thể coi là một lời khen tinh tế, cũng có thể là một cách khen chê đối với bản thân và người khác.

Hai câu thơ ở đoạn văn này hoàn toàn đối lập nhau về ngôn ngữ và ý nghĩa, với từ “dại” và “vắng vẻ” ở một bên, và “khôn” và “lao xao” ở bên kia. Tuy nhiên, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã chọn nơi vắng vẻ để sống, và đó là nơi thật sự thích hợp với cách sống của ông. Điều này thể hiện cốt cách thanh cao và tâm hồn đáng ngưỡng mộ của Nguyễn Bỉnh Khiêm, và hai câu thơ đã gợi mở cho người đọc về cuộc sống bình dị, giản đơn và cao thượng của ông.

Thu ăn măng trúc đông ăn giá Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao

Rượu đến cội cây ta sẽ uống Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

3. Phân tích triết lí nhân sinh trong bài thơ Nhàn hay: